Mortgage’ın ülkemizde başlamasından sonra yavaş yavaş değişik terimler de hayatımıza girmeye başladı. Bunlardan birisi de mortgage brokerlığı…
Mortgage kredisi arayışında olan tüketicinin piyasada mevcut ürünler içinden ihtiyaçlarına ve finansal yapısına en uygun tercihi yapması için aracılık hizmetleri sunan kişilere mortgage brokerı denir.”
Mortgage kredisi vermeye yetkili kurumlar arasında bankaların yanı sıra leasing şirketleri ve tüketici finansman şirketlerinin bulunmasına rağmen, günümüzde mortgage kanunu kapsamına giren kredi hizmetleri sadece bankalar tarafından sunulmaktadır.
Mortgage brokerları bankalar, leasing şirketleri ve tüketici finansman şirketleri ile alıcılar arasında aracılık yapan firma ya da kişilerdir.Başlangıçta tüketicilerin doğal olarak mortgage brokerları ile çalışmak yerine direk finansman kuruluşuna gitmesinin daha mantıklı olduğunu düşünülebilir; ancak çok yakın bir gelecekte mortgage uygulamalarının bulunduğu diğer ülkelerde olduğu gibi sistemin sağlam bir uygulama zemini bulması kaçınılmazdır. Bankaların yanı sıra tüketici finansman şirketleri ve leasing şirketleri de mortgage piyasasında faliyete geçmesini takiben bireysel tüketici yakın vadede rekabet ortamı içersinde mortgage kredisi sağlayacak kurumlar tarafından hazırlanmış çok geniş bir ürün yelpazesi ile karşı karşıya kalması anlamına gelecektir.
Böyle bir ortamda mortgage brokerı ile çalışmanın alıcı açısından en önemli avantajı çeşitli bankalar, leasing şirketleri ve tüketici finansman şirketleri arasından kendisi için en avantajlı seçeneklere konu hakkında uzmanlaşmış bir profesyonel tarafından yönlendirilmeleridir. Mortgage brokerı müşteriyi ve finansal durumunu algılayacak, almak istediği gayrimenkulü de gözönünde tutarak onu en uygun ürünü sunan finansman şirketine yönlendirecektir. Bu sayede müşteri hem zaman kaybetmemiş, hem de kendisi için en avantajlı yolla kredi elde etmiş olacaktır.
Olaya finansman şirketleri açısından bakarsak da mortgage kredileri hacimsel ve adetsel olarak kredi piyasasının önümüzdeki yıllarda diğer kredilere göre çok daha fazla artış göstermesi bekleniyor. Banka ve diğer finansman kuruluşları bu kredilerin işlemleri için operasyonlarını ciddi boyutlarda büyüterek çok sayıda eleman istihdam edip yeni bir düzen kurmak zorunda kalacaklardır. Bu durumda yükselen hacme ve operasyona bağlı maliyetlerin önüne geçmek için faaliyetlerin işlemlerin bir kısmını outsource etmeyi ön görmektedirler.
Mortgage brokerları uzmanlıkları gereği kredi pazarlama ve onay sürecine hakim kişilerdir. Hem mortgage kredi alternatifleri hakkında detaylı bilgi almak almak isteyen tüketicilere, hem de özenli ve profesyonel eksiksiz hazırlanmış kredi dosyaları ile ilgili mortgage finansman kuruluşları aradıkları düşük maliyetli profesyonel hizmeti iki tarafa aynı anda sağlıyabileceklerdir. Tek bir meslek grubu iki tarafın da ihtiyaçlarının tam olarak bildiğinden, dosyayı kendilerine eksiksiz teslim edecek; bu durum hem fonlama arayan tüketicilerin, hemde hem bankaların işleri kolaylaştıracak, kredi onay süreci hızlanacaktır.
Mortgage brokerlarında aranan vasıflar şunlardır:
Proje analizi
Kredi analizi
Piyasa öngörüsü
Çevre öngörüsü
Kısaca mortgage brokerının hem gayrimenkul piyasasıyla hem de finans piyasalarıyla ilgili bilgisi olmalıdır.
Günümüzde mortgage brokerlığı ile ilgili herhangi bir düzenlemeye gidilmemiştir. Dünyanın hiçbir yerinde mortgage brokerlığını düzenleyen bir yasa bulunmamakla beraber bu meslek dalında faaliyet göstermek için belli bir lisanslama sürecinden geçmek gerekir.. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de bununla ilgili birlik kurulacak ve sertifikasyon ve lisanslama ile ilgili düzenlemeler de yapılacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içersinde mortgage brokerliği adı altında resmi bir sertifikasyon veya lisanslama gerçekleştirilmiş değildir.
2007 sonu ya da 2008 başında verilecek MEB onaylı sertifikalarla ilk mortgage brokerları diğer ülkelerde olduğu gibi sayıca az da olsa karşımıza çıkmaya başlayacaklar. Bunun yanı sıra büyük uluslararası gayri menkul zincirleri ve mortgage brokerlık firmaları da ülkemizde bu alanda faaliyet göstereceklerdir.