IBAN, International Bank Account Number yani uluslararası banka hesap numarası için kullanılan bir kısaltmadır. Avrupa Birliği düzenlemeleri çerçevesinde, ülkeler arasında gerçekleştirilen para transferlerinin hızını, kalitesini artırmak ve maliyetlerini düşürmek amacıyla uluslararası banka hesap numarası standartı geliştirilmiştir. IBAN bugün 33 Avrupa ülkesinde kullanılmaktadır.
IBAN’ın amacı Avrupa ülkelerindeki banka ve diğer finansal kurumlar aracılığı ile gerçekleştirilen para transferlerindeki hataları ve bundan doğan gecikmeleri engellemektir. Banka hesap numaralarında IBAN uygulaması ile transfer edilen para daha hızlı ve hatasız bir biçimde göndericinin hesabından alıcının hesabına geçmekte, böylece işlemlerde oluşan hatalardan kaynaklanan bekleme süreleri ve ek maliyetler ortadan kalkmaktadır. Bunun yanısıra karapara ve uluslararası terorizm ile mücadele açısından da para transferlerini analiz eden kuruluşlara para trafiğini takip ederken daha detaylı kırılımlara daha kolay ulaşma imkanı vermektedir.
IBAN Nasıl Oluşturulur ?
IBAN, dünyadaki tüm banka hesapları içinde yalnızca bir hesabı işaret eden; en fazla 34 basamaklı, rakam ve harflerden oluşan alfanumerik bir değerdir. Her hesabın bir IBAN’ı vardır ve bir IBAN, yalnızca bir hesabı işaret eder.
IBAN’ın ilk dört hanesi, iki haneli ülke kodu ve iki haneli kontrol rakamıdır. Kontrol rakamı (check digit), IBAN’ın doğru ve geçerli olup olmadığını gösterir. IBAN’ın bundan sonraki kısmı, ulusal banka hesap numarasını içerir. Bu bölüm, IBAN’ın toplam uzunluğu 34 haneyi aşmayacak şekilde her ülke tarafından serbestçe belirlenebilir.
Türkiye’de IBAN uzunluğu 26 hane olarak belirlenmiştir :
Türkiye’de IBAN Kullanımı
Türkiye’de IBAN kullanımı 1 Eylül 2005 tarihinden itibaren başlamıştır. Bu tarihten itibaren ülkemizde faaliyet gösteren tüm bankalar, müşteri tarafından talep edilen ve para transferine konu olan her bir hesap (vadesiz TL ve döviz hesapları) için birer IBAN numarası üretmiştir.
1 Eylül 2005’ten itibaren Türk Bankaları IBAN ile yurtdışına havale taleplerini karşılamaya ve yurtdışından IBAN ile gelen havaleleri kabul etmeye başlamışlardır.
IBAN’ın Yurtiçi Para Transferlerinde Kullanımı
IBAN, yurtdışı para transferlerinde olduğu gibi ülkemizdeki bankalar arasındaki yurtiçi para transferlerinde de (EFT işlemlerinde) 1 Eylül 2005 tarihinden itibaren kullanılmaktadır. Bu tarih itibariyle tüm banka müşterileri, bir banka ve diğer finans kurumundan, Türkiye’deki bir başka banka ve diğer finans kurumu nezdindeki bir hesaba IBAN ile EFT havalesi gönderebilme imkanına kavuştular.
IBAN ile yapılan para transferlerinde alıcının şubesi, şehri vb. detayları bilmeye gerek olmaması, yalnızca hesap numarası ile transfer işlemi gerçekleştirilebiliyor olması en büyük avantajlardan biri.
Böylece ülkelerarası para transferlerinde olduğu gibi ülkemizdeki bankalar arası EFT işlemlerinde de karşı banka hesap numarasının yanlış yazılmasından doğacak gecikme, yanlış hesaba geçme vb. riskler ortadan kaldırılmış oluyor.
Ancak, gerek yurtiçi gerekse yurtdışı para transferlerinde IBAN uygulaması zorunlu olmayıp mevcut hesap numaraları ile para transferi yapılmasına devam edilmektedir. Bu nedenle hala bankaların internet şubelerinden EFT yapılırken şehir ve şube detayı girilmektedir. Para transferlerinde IBAN kullanmak alıcı ve göndericinin tercihine bağlıdır.
Banka hesaplarınızın IBAN’larını almak için bankanıza başvurmak gerekmektedir. Hesaplarınıza ait IBAN’larınızı yalnızca bankanızdan alabilirsiniz.Günümüzde birçok banka internet şubesi üzerinden hesaplarınızın IBAN bilgisine ulaşmanıza imkan vermektedir.
IBAN numarası tıpkı TC kimlik numarası gibi çok yakında para ile ilgili tüm işlerde talep edileceği için sık kullanılan hesaplara ait IBAN numaralarının bilinmesinde fayda var.
*Kaynak : TBB