Kredi kartları bankacılık ürünleri arasında oldukça karlı bir üründür, zaten kredi kartı pazarının gösterdiği gelişmeden de bunu anlamak mümkün. Kredi kartı ürünlerinin diğer bankacılık ürünleriyle karşılaştırıldığında açık ara farkla önde olmasının diğer bankaların iştahını kabartığı bir gerçek; öyle ki islamda faizin haram olarak kabul edilmesi nedeniyle uygulamalarında faiz yer almayan katılım bankaları bile Türkiye’de yaygın olarak kullanılan kredi kartı markaları ile işbirliğine gitmeye veya kendi kredi kartı markalarını çıkarmaya başladılar.
Türkiye’de de kredi kartı pazarına tüm dünyada olduğu gibi iki büyük ödeme sistemi Visa ve Mastercard hakim. Bu iki markanın yanısıra Garanti Bankası tarafından sunulan American Express geçtiğimiz yıllar boyunca diğer bankalar tarafından ayrıcalıklı müşterilerine sunuldu. Garanti Bankası’ndan önce Akbank, American Express’i Türkiye’ye getirmiş ancak orjinal American Express özelliklerinden daha sınırlı çıkardıkları Akbank American Express, Türk kredi kartı müşterileri tarafından talep görmeyince zaman içinde ortadan kaldırılmıştı. Günümüzde Amerikan Express, Garanti Bankası yüksek segment müşterilerine (Platinum ve üzeri) sunuluyor. Kullanım kolaylığı ve yaygınlık açısından Türkiye’den ziyade yurt dışında kullanıma daha uygun olan Garanti American Express kartının özelliklerinin bir kısmı aynı zamanda Bonus Platinum kartta da olduğu için, şu aşamada sadece prestij bir ürün olarak Garanti Bankası kredi kartları ürün ağacı altında yerini almış durumda. Bir dönem Koçbank tarafından verilen bir Diner’s Club kredi kartı da vardı, ancak sanırız o da pazardan çekileli bir kaç sene oldu.
Kredi kartlarına başvurmak oldukça kolay. Bir dönem bankalar tüketicileri yoldan çevirip kart satmaya çalışıyorlardı. Bu pazarlama stratejisinin neticesinde aşırı süratli artan kart kullanımı ve ekonomik dalgalanmalar nedeniyle, kredi kartı ile sorun yaşayan tüketicilerin sayısında ve bankaların kredi kartı politikaları hakkında olumsuz kamuoyu artışı gerçekleşti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların kredi kartı satış ve pazarlama yöntemlerine sınırlama getirmek zorunda kaldı. Bankaların kart satışı yapabileceği lokasyonlar sınırlandırıldı.
İnternet üzerinden online veya şubeden başvuru formu doldurmak suretiyle yapılan başvurular değerlendirilerek süratli bir şekilde kredi kartı sahibi olabiliyorsunuz. Yapılan başvuruların tam fonksiyonlu bir kredi kartına dönüşmesi için gereken belgeleri eksiksiz olarak bankaya iletmek gerekiyor. Kredi kartı başvurusu için gerekli belgelerin başında imzalı bir kredi kartı sözleşmesi gerekiyor. Kredi kartı aracılığı ile size borç verecek banka olduğu için bu sözleşmenin güncel ve yasalara uygun bir şekilde hazırlanmış halini imzalamanızı sağlamak bankanın sorumluluğunda. Banka ile kredi kartı müşterisi arasında çıkacak herhangi bir uyumsuzlukta mahkemeler imzalanan bu sözleşmeyi dikkate alacaklardır.
Bordro/gelir belgesi, kredi kartı başvurusu için gerekli belgelerin arasında yer alıyor. Banka sizinle belli bir borç alacak ilişkisine girmeden önce, bu ilişkiyi devam ettirebilecek yeterli düzenli gelir veya teminatlara sahip olduğunuzu kanıtlamanız gerekiyor. Bordro veya antetli şirket kağıdına imza sirkülerinde yetkisi olan birinin imzası ile verilen belgeler çoğunlukla yeterli oluyor. Gelir belgesin sahte olması ihtimaline karşılık, teyitlerin bankalarda ilgili birimler tarafından yapıldığını da bir parantez açarak belirtmekte fayda var. Bordro/gelir belgesi ve başvuru sahibine ait KKB kayıtları müşterinin başvurusunun onaylanması durumunda belirlenecek kredi kartı limiti için önemli bir baz teşkil ediyor. Bordro/gelir belgesi ile KKB kayıtlarındaki detayların arasında çok büyük çelişki olması durumunda (gelir belgesinin KKB kayıtlarındaki kredi/kredi kartı limitlerinden büyük olması durumunda) başvurunun reddine yol açabilecek sonuçlar doğuracağından, özellikle antetli ve imzalı kağıtla belgelenen gelirin gerçeği yansıtması önemlidir.
Başvuru sahibinin iddia ettiği kişi olduğunu kanıtlayabilmesi için resmi ve soğuk damgası bulunan resimli bir kimlik belgesinin okunabilir bir kopyası başvuru sırasında iletilmesi gereken belgeler arasında yer alıyor. Normal şartlarda başvuru sahibinin iddia ettiği kişi olup olmadığının teyidini bu belge aracılığı ile yapılır. Başkalarının kimlik bilgilerini kullanılarak üretilen sahte kimlikler ile yapılan başvurularla bankaları dolandırmaya çalışan kişiler nedeniyle, sahte evrak konusunda uzman kişiler bu evrakların gerçek olup olmadıklarını tespit etmeye çalışırlar. Çoğunlukla kimlik veya kimlik fotokopisi üzerinde tahrifat yapmak suretiyle bu tür sahtekarlıklara başvurulduğu için, hemen her bankanın butür sahte başvuruları tespit etmekte uzmanlaşmış personeli mevcut.
Adres teyit belgesi, banka veya finansal hizmetler sunan bütün kurumlarda hesap açarken ilgili kuruma verilmesi gereken evrakların başında geliyor. 1 Nisan 2008 tarihinden itibaren hesap açan herkes onbeş gün içersinde oturduğu adresi teyit edebilecek, elektrik, su, doğalgaz veye telefon gibi abonelik gerektiren bir hizmete ilişkin fatura veya ikametgah belgesini ibraz etmek zorunda. Başvurunuzun onaylandıktan sonra kartınızı kullanmaya devam etmek istiyorsanız, kredi kartı başvuru değerlendirme süreci ile hiç bir alakası olmayan ancak kara para ile mücadele için MASAK tarafından zorunlu hale getirilen bu belgeleri temin etmeniz gerekiyor.
Kredi Kartı Faizi
Kredi kartının yaygın olduğu ülkelerin aksine Türkiye’de kredi kartı faizleri bankalar ve sundukları kredi kartı ürünleri arasında çok farklılık göstermemekte. Merkez Bankası’nın ardarda gerçekleştirdiği rekor faiz indirimlerinin ardından geçtiğimiz günlerde kredi kartı işlemlerinde bankaların uygulanacakları azami faiz oranlarında da indirime gitti. Türkiye’de kredi kartı faizleri konusunda bankalar keyfi bir uygulamaya gidemiyorlar. Yurtdışında kredi kartı işlem tipine göre farklı faiz oranları uygulanabilirken, ülkemizde kredi kartı işlemleri için iki temel faiz kullanılıyor, akdi faiz oranı ve kredi kartı gecikme fazi oranı. Geçtiğimiz yıllarda bankalar tarafından gerçekleştirilen tüketicilerin aleyhine uygulamalar, artan tüketici mağduriyeti ve kamuoyu baskısı, hükümeti bankaların kredi kartı uygulamalarına yasal olarak müdahalede bulunmak zorunda bıraktı. Bu müdahale sonucunda bankalar tarafından uygulanan farklı faiz ve ücretlere bazı sınırlamalar getirildi ve günümüzde devam eden kredi kartı uygulamaları ortaya çıkmış oldu.
Kredi Kartı Borç Transferi
İleriye dönük kredi kartı alacakları, kredi kartları performansını gösteren önemli göstergelerden biridir. Kredi Kartı Borç Transferi; BDDK tarafından dönemsel olarak yayınlanan Bankacılık sektörü yönetici kesimi beklenti anketinde (PDF) görebileceğiniz gibi tüketici kredilerinde takipteki alacakların artacağına dair beklentilerin devam ettiği bir dönemde olmamızdan dolayı şu sıralar pek başvurulmayan, ancak bundan önce bankalar tarafından dönem dönem kullanılan bir stratejidir. Temelde “başka banka kartınızdaki borcunuzu getirin biz kapatalım, sizi bizim kredi kartımıza borçlandıralım” diyen bu tür kampanyalar ile az da olsa yeni müşteri, aktivasyon ve faiz gelirlerinde artış için yola çıkılır. Bankanın başvuru sahibini kredi ilişkisi içerisine girmeye uygun bulması durumunda, borcun kredi kartı faizlerinden daha hesaplı ancak normal kredilerden daha maliyetli olan kredi paketleriyle belli vadelerde eşit taksitlerle geri ödemesine imkan veren finansman imkanına borç transferi denir. Borcu borçla kapatmak istediğinizi bildikleri için normal bir kredi işleminden daha fazla maliyetlerle karşılaşmak olasıdır.
Kredi Kartı Ücretleri
Kredi kartları işlemlerinde uygulanan faiz oranlarından sonra üzerinde en çok tartışılan konulardan biri hiç şüphesiz kredi kartı ücreti. Bu konu gündemde birçok defa yeraldı ve birçok defala mahkelemelere ve tüketici heyetlerinde taşındı. Bankalar Birliği, kredi kartı hizmetleri kapsamında talep edilen kart ücretinin yasal olduğunu belirtiyor. Bu konuda net bilinmesi gereken bir konu var, eğer banka ile imzaladığınız sözleşmede kart ücreti ile ilgili madde belli puntolar ile belirgin bir şekilde yazılmadıysa, bankanızın sizden talep ettiği kart ücretine gerekli yerlere başvurarak itiraz etmeniz durumunda, başvurularınız lehinize sonuçlanacaktır. Hakkınızı aramak konusunda kararlıysanız öncelikle bankanızdan imzaladığınız sözleşmenize ait bir kopyayı bankanızdan yazılı olarak talep etmeniz gerekiyor. Aslına bakarsanız bu kararı verdikten sonra banka ile tüm irtibatınızı yazılı olarak devam ettirmeniz gerekiyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve bu Mayıs ayında yasalaşması planlanan tasarı bu haliyle yasalaşırsa, bankalar kredi kartı üyelik ücretlerini sadece kredi kartlarının yenilemesi sırasında talep edecek. Şu anda kart kullanım süreleri 2 ila 3 yıl arasında olduğu düşünülürse bankaların kredi kartı aidatlarını ancak 3 senede bir talep etmeleri mümkün olacak. Öte yandan bu engeli aşmak amacıyla bankaların verdikleri kredi kartı kullanım sürelerini daha kısa tutarak (senelik kredi kartları) yine yıllık ücret talep etmeleri mümkün gibi gözüküyor.
Kart Yenileme Ücreti
Kart ücretlerinden söz açılmışken birçok tüketicinin gözünden kaçan bir kredi kartı ücreti uygulamasından bahsetmek istiyoruz Bu ücreti uygulayan fazla banka yok, ancak bir banka ve bu bankanın söz konusu ücreti nasıl uyguladığı dikkat çekiyor. Söz konusu güzide bankamız kayıp çalıntı veya başka banka ATM’sine sıkışma nedeniyle kapatılıp yenisi basılan kredi kartları için müşterilerin ekstrelerine kredi kartının tipine göre 6 ila 10 lira arasında bir ücret yansıtıyor. Müşteri memnuniyeti açısından bu bir sorun teşkil ediyor çünkü yukardaki nedenlerden dolayı kart iptali yaptırırken otomatik kart yenilemesi yapıyorlar ancak yenileme ücretinden bahsetmiyorlar. Uygulama ile ilgili son bir detay, son zamanlarda kredi kartlarını müşterilerine ulaştırmada sorun yaşayan bu banka çoğunlukla müşterilerine yeni kartı ulaştırmadan önce kart yenileme ücretinin yer aldığı ekstreyi ulaştırıyor.
Kredi Kartı Kayıp Çalıntı Sigortası
Ödeme aracı olarak kullanılan kredi kartları, sigorta ile sürekli yakın temas halindedir. Ülkemizde sigorta, tüketicinin bu konuda bir bilinci oluşmadan çok önce kredi kartı hizmetlerine dahil olmuştu. Kayıp/çalıntı olması durumunda yapılması gerekenler başlıklı yazımızda da bahsettiğimiz üzere, kartlar ile yapılabilecek harcamalarda kayıp çalıntı bildiriminden 24 saat geriye giden teminatlar söz konusudur. Ancak bankalar; kart mülkiyeti konusunda kredi kartı müşterilerinin özensiz davranmasına yol açabileceği veya bu konuda çok sayıda risk gerçekleşmesi durumunda sigorta maliyetlerinin yükseltebileceği nedeniyle böyle bir teminatın bilinmesini istemezler.
Kayıp çalıntı kredi kartlarında tüketicilerin sorumluluğu ile yapılan yasal düzenleme hakkında sizinle paylaştığımız makalemizde de görebileceğiniz gibi, kart sahibinin kayıp çalıntı bildirimi yaptıktan önceki 24 saat içerisinde hukuka aykırı kullanımlardan doğan sorumluluğu, 150 lira ile sınırlıdır. Bankalar ağır ihmalin bulunması durumunda hukuka aykırı kullanımdan kaynaklanan tutarın tamamını kart sahibinden talep edebilirler, bu durumda hakkınızı konuya vakıf bir avukat ile mahkemede aramanız gerekecektir. Birçok bankanın kredi dış arama yaptırarak kredi kartı müşterilerine satmaya çalıştıkları kapkaç sigortasının çok da gerekli olan bir ürün olmadığını söylemek mümkün.
Kredi Kartı İşsizlik Sigortası
Kredi Kartı İşsizlik Sigortası’nı, kredi kartı borç bakiyesinin tamamını son ödeme tarihinde yatırmayan, bordrolu olarak çalışan tüketicilere hitap eden bir ürün olarak görüyoruz. Sigortanın devreye girebilmesi için gereken prim ve ödemelerle ilgili bilgilere buradan ulaşabilirsiniz. Ancak her kredi kartı işssizlik sigortasını da önermiyoruz. Bazı şirketler tarafından yapılan sigortalarda, riskin gerçekleşmesi için gereken şartlar oluştuğunda, müşterinin ilgili kredi kartı taksitlerinin asgari tutarları ödeniyor. Bu yüzden kredi kartı işsizlik sigortası konusunda bir şirkete karar vermeden önce gerekli şartlar hakkında mutlaka detaylı ve yazılı bilgi edinmek gerekir.
Kredi Kartı Alışveriş Sigortası
Bu ürünün gerçekten tüketici memnuniyetini artırdığını düşünüyoruz. Kredi kartı ile yapılan alışveriş sonrası faturanızı ve fişinizi 60 gün saklamak için bundan iyi bir neden olamaz. Günümüzde birçok bankanın tele satış ekipleri, bu teminatları ücretli olarak satmak isterken, bazı bankaların belli segmentteki ürünlerine bu hizmeti ücretsiz sunması dikkat çekiyor. Belli kredi kartı müşterilerine ücretsiz olarak alışveriş sigorta teminatı veren bizim tespit ettiğimiz bankaların arasında Yapı Kredi yer alıyor. Yapı Kredi; Worldcard Gold Club, Play Club, Travel Club, Platinum Club, Crystal Club, Koçailem Worldcard, Fenerbahçe Worldcard, Fenerbahçe Worldgold, Fenerbahçe Worldplatinum, Millenium Worldgold, Millenium Worldplatinum sahibi müşterilerine bu teminatı ücretsiz olarak sağlıyor. Benzer teminatları yine bir başka sektör lideri olan Garanti Bankası Bonus Premium ve Bonus Platinum, Flexi Card, Amerikan Ekspres kartları için, TEB de Bonus Platin kart sahipleri için vermeye devam ediyor. Yukarıda bahsi geçen bankalardan bu teminatın verildiği kredi kartlarından birine sahip olmanız durumunda, sizin için önem arzeden ve banka tarafından verilen teminatlar dahilinde bulunan harcamalarınızı bu kartlardan yapmak avantajlı olacaktır.
Ferdi Kaza Sigortası
Sigorta sektörünün temel ürünlerinden biri. Bankaların çoğunlukla “başınıza talihsiz bir kaza gelmesi durumunda kredi kartı borcunuz sevdiklerinize yük olmasın” teması ile satmaya çalıştıkları bu ürün, bilinçli bir tüketici için belli şartlar altında güvence altına alınması gereken bir risk. Öte yandan bunu yaparken tek bir kredi kartı almak yerine, bir sigorta şirketinden bir senelik brüt geliriniz karşılığı sigorta almak çok daha hesaplı olacaktır.
Sonuç olarak kredi/kredi kartı işsizlik sigortası teminatları dışında diğer riskler için teminat almak isteyen tüketicilere önerimiz, bankaların satış ekiplerinden değil profesyonel sigorta acentelerinden veya www.sigortam.net gibi bu konuda çok ciddi hizmet veren internet sitelerden konuyla ilgili araştırma yapmaları.
Kredi kartı Seçimi
Kredi kartı piyasasında bu kadar çok kredi kartı varken en uygun kredi kartını seçmek bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. Türk tüketicisinin kredi kartı kullanımı tercihleriyle ilgili yaptığımız anket sonuçlarında gördük ki, taksitli alışveriş imkanı bu tercihlerde bir numarayı tartışmasız kazanmış durumda. Bu durumda taksitli işlem imkanının geniş olduğu bir markayı tercih etmek ilk mantıklı seçenek gibi gözüküyor. Kredi kartı pazarında liderlik için mücadele eden iki büyük marka dışında kalan kredi kartı markalarında sürekli bir taksit avantajı olan üye işyerlerine uzun süredir rastlayamıyoruz. Dönemsel bazı kampanyalar mevcut ama bunları takip etmek tüketiciler için mümkün olmuyor. Kredi kartı marka ağlarında aynı zamanda farklı bankalar acquiring hizmeti de verdiklerinden, bu kartları kullanırken avantajlı oranlarla karşılaşma olasılığı daha bir mümkün geliyor.
Puan/Bonus/Mil Kazanımı kredi kartı kullanım tercihlerini belirleyen unsurlardan bir başkası. Kredi kartı harcamalarınız karşılığında bankanızdan ne almayı bekliyorsunuz, bedava uçak bileti mi ? Yoksa biriken puanlar ile alışveriş imkanı mı ? Biriken puanlar hem seyahat hem alışveriş için kullanmayı tercih edenler olabilir. Şu anda piyasada böyle tercihleri arasında kalan tüketicilere cevap veren, milletçe umudumuzu şans oyunlarına bağlamamızdan yola çıkarak tasarlanmış ürünler de var. Ama bu konuda gerçek dünya ile alakalı nedenlere dayanarak bir karar verip kart tercihini o şekilde belirlemek önemli.
Kredi kartı diğer tüketici finansman ürünleri ile karşılaştırıldığında çok pahalı bir alternatif. Kredi kartını bütçenize uygun bir şekilde hayat standardınızı yükseltecek bir kaldıraç olarak görmemeniz gerekir. Kredi kartı sadece ve sadece ihtiyaçlarını satın alması sırasında tüketicilere bankanın parasını kırk gün kullanmasına, hatta alışverişlerde taksit yapmaya imkan veren bir ödeme aracıdır. Kredi kartlarını bu şekilde kabul etmek tercihleri çok daha kolaylaştıracaktır.