Vergi Affı Neleri Kapsıyor ? 2011 Vergi ve Prim Affına Nasıl Başvurulacak ?

Not: 2011 vergi ve prim affı tasarısı yasalaştı: Torba Yasa’daki sigorta ve vergi affı kapsamı

Hükümet Cumhuriyet tarihindeki en kapsamlı borç yapılandırmasını devreye soktu. Tarihi affa ilişkin açıklamayı pazartesi günü Başbakan Yardımcısı Ali Babacan yaptı. Babacan’ın açıklamalarına göre tarihi af paketinin satır başları şöyle:

Vatandaşların kamuya olan borçların asıl alacağının reel değerini korumak suretiyle borçların belli plan dahilinde ödenmesi amacıyla tasarı hazırlandı. Yapılacak ödemelerde finansman sıkıntısı yaşanmaması için taksitli ödeme imkanı sağlanacak.

Babacan, kamu alacaklarının yeniden yapılanmasına ilişkin yasa tasarısı kapsamına maliye, gümrük müsteşarlığı, SGK, il özel idareleri, TEDAŞ (7 özel dağıtım şirketi dahil), TRT, KOSGEB, TOBB ve OSB’lerin girdiğini belirterek, tasarıya göre, vergi alacaklarında 31 Temmuz 2010’dan, SGK primlerinde Haziran 2010’dan önceki dönemin kapsamda olacağını, elektrik ve su alacaklarında da 31 Temmuz 2010’dan önce ödenmesi gerekenlerin dikkate alınacağını kaydetti. 2010 yılına ilişkin 31 Temmuz 2010 tarihinden önce tahakkuk eden emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, motorlu taşıtlar vergisi de kapsama dahil olacak. Ancak sigara cezaları kapsam dışı.

Vergi ve Prim Affı Kapsamı

SGK Primi Alacaklarında Son Tarih 30 Haziran

SGK primi alacakları açısından Haziran 2010 ve önceki aylara ait işveren ve sigortalalılara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi de yapılandırılan alacaklar arasında yer alacak. İsteğe bağlı sigortalılar ve topluluk sigortalarına ilişkin primler, yaşlılık, emekli aylığı ve malullük aylığı bağlandıktan sonra sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikteki kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların aylığından kesilmesi veya kendisince ödenmesi gereken SGK destek primleri ve SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı da 30 Haziran 2010’a kadar olan dönemle sınırlandırıldı.

30 Haziran 2010 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ve 31 Temmuz 2010 tarihine kadar işlenen fiillere ilişkin idari para cezaları da bu çerçevede değerlendirilecek.

Elektrik ve Su Alacaklarında 31 Temmuz Öncesi Kapsamda

Elektrik ve su alacakları açısından 31 Temmuz öncesi ödenmesi gerekenler yeniden yapılandırmadan yararlanacak. TOBB ve bağlı odaların aidatları açısından hazırlanan tasarının yürürlüğe girmesinden önce ödenmesi gereken aidatlar, diğer alacaklar açısından 31 Temmuz 2010 tarihi itibariyle vadesi geldiği halde kanun yürürlüğe girdiği tarihte ödenmememiş olanlar af kapsamına girecek.

Sigara cezaları kapsamda değil

Sigara ve trafik cezalarının yeniden yapılandırma kapsamında olup olmadığının sorulması üzerine de Babacan, trafik cezalarında, cezanın ana parasını bugüne enflasyonla getirdiklerini, ancak sigara cezalarının şu an itibariyle yeniden yapılandırmanın kapsamı dışında olduğunu bildirdi.

Düzenlemenin tasarı aşamasında olduğunu bunun bir de Meclis süreci bulunduğunu anlatan Babacan, bunun Meclis’te görüşülmeye başlamasının bir kaç hafta süreceğini, Plan Bütçe Komisyonu gündemine girmesinin dahi bütçenin bitmesinin ardından olacağını ifade etti.

Bu süreç içerisinde yeni öneriler gelebileceğini, bazı ufak tefek unsurların çıkabileceğini, başka unsurların gidebileceğini, Meclis’te de komisyon aşamasında genel kurul aşamasına bunun kapsamlı tartışılacağını söyledi.

İhtilaflı Kamu Alacakları

İhtilafın bulunduğu safhaya göre, alacak asıllarının yüzde 50’si veya yüzde 20’si, asla bağlı olmayan cezaların yüzde 25’i veya yüzde 10’u, gecikme faizi veya gecikme zammı yerine güncelleme oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutar, bunların hepsi toplanıp ödenecek. Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı, gecikme cezası, gecikme faizi, gecikme zammı faiz geliri alacaklarından da vazgeçiliyor. SGK’nın prim alacak asıllarında herhangi bir indirim yapılmıyor. İdari para cezalarının yüzde 25’i ile gecikme zammı ve gecikme cezalarının yerine TEFE/ÜFE güncelleme oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutar ve bunların toplamı belirlenecek ve bu tutar ödenecek.

İnceleme Tarhiyat Aşamasındaki Alacaklar

İnceleme ve tarhiyat aşamasındaki alacaklarda, başlanmış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecek. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen verginin yüzde 50’si, gecikme faizinin güncelleme oranı esas alınarak tutar hesaplanacak ve ödenecek. Kalan alacak asılları ile vergi cezaları ile gecikme faizi alacaklarından vazgeçilecek. Yani inceleme ve tarhiyat safhasında mükellefler böyle bir şeye başvururlarsa bu imkanlardan yararlanmış olacaklar.

Pişmanlıkla veya kendiliğinden beyanname veren mükelleflerin, tahakkuk eden vergilerinin tamamı, pişmanlık zammı, gecikme faizi yerine güncelleme oranı esas alınarak hesaplanacak tutarın hepsini ödemeleri halinde, vergi cezalarının, pişmanlık zammının, gecikme faizinin tahsilinden de vazgeçilmiş olacak. Gümrük vergilerinde de aynı esaslar öngörülüyor. Emlak vergisi bildirimini süresinde vermemiş olan mükelleflere de bildirimde bulunma imkanı getiriliyor. Sadece beyanname vermiş ve ödeyememiş vatandaşlar değil, beyanname vermemiş vatandaşlara da beyanname imkanı sağlanıyor. Bu durumda, ödenmesi gereken vergilerin tamamı ile o günden bugüne kadar enflasyon ile güncellenmiş rakam tahsil edilecek.

Matrah ve Vergi Artırımı

Gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir stopaj vergisi, KDV açısından mükelleflerin 2006-2009 yıllarına ait yeni bir bir matrah bildirimi, bir bakıma eskiden vermiş oldukları beyannamenin üzerine ilave matrah bildirmeleri durumunda, ilave ödedikleri vergi ile beraber, bu vergi türleri ile ilgili inceleme ve tarhiyata muhatap olmayacaklar.

Stok Beyanı ve Varlık Barışı

İşletmede bulunduğu halde kayıtlarda yer almayan malları kayda alma imkanı getiriliyor. Aynı zamanda kayıtlarda yer aldığı halde işletmede yer almayan mallar ve kasa mevcutları için düzeltme imkanı sağlanıyor. Böylece stoklar, hatta demirbaşlar, nakit, defterde görünen ile gerçek durum farklı ise mükelleflere gerçek durum ile kayıtları eşleme imkanı sağlanıyor. Mükelleflerin beyan ettikleri bu değerler üzerinden belli bir oranda vergi ödemeleri halinde, herhangi bir vergi ve ceza uygulanmayacak.

Vergi ve Prim Affına Nasıl Başvurulacak ?

Bununla ilgili kanun çıktıktan sonra vatandaşların öncelikle yazılı başvuruda bulunması ve bununla ilgili devam eden davalardan vazgeçmesi gerekecek. Bakan Babacan, ödemelerin süresinde yapılmasının önemli olduğunu vurguladı. Babacan, şöyle devam etti: “Ödemeler derken cari yükümlülüklerin. ‘Ben eski borcumu yapılandırayım, yeniden borç takayım’, böyle bir şey yok. Yani vergi ödemeleri günü gününe tam yapılacak ve bu kanundan yararlanılacak. Eğer vergi ödemelerinde bir aksama olursa, o zaman bu kanunun verdiği imkanlar ortadan kalkmış oluyor. Tekrardan yüksek alacaklara dönmüş oluyoruz. Bu önemli bir ayrıntı. Taksit süresince bu geçerli olacak. Uygulama kapsamında 36 aya kadar günlük ödemelerin de zamanında yapılması gerekiyor. O arada bir aksilik çıkarsa biz bu yeniden yapılandırmaya tekrar başa sarmış olacağız ve bir bakıma ilk hale dönmüş olacağız. Bu önemli bir ayrıntı. Vatandaşların dikkat etmesi gerekir.”

Taksit Uygulaması Nasıl Olacak ?

Ödemelerin zamanında yapılmasının önemini vurgulayan Bakan Babacan, taksitlerle ilgili “küçük toleranslar” getirdiklerini de belirtti. Babacan’ın verdiği bilgiye göre, başvuruların, kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapılması gerekiyor. Kanunun TBMM’den ne zaman çıkacağına ilişkin kesin bir tarih vermenin mümkün olmadığına işaret eden Babacan, “Söz gelimi, aralık ayında çıkarsa, şubat ayının sonuna kadar başvurulması gerekiyor, kanun bir ay sarkarsa, başvurular mart ayının sonuna kadar yapılabilir” dedi. Ödemelerin peşin veya taksitli yapılabileceğini anlatan Bakan Babacan, genel prensip olarak taksitler üst üste çakışmaması için 2 ayda bir taksit ödeme prensibi getirdiklerini, kurum ödemelerinin çakışmayacağını söyledi. Toplam 36 ayda 18 taksitte ödemeler yapılabileceğini bildiren Babacan, vergi borçlarının kredi kartına taksit olarak yansıtılması imkanı da getirdiklerini açıkladı. Bu yasa çerçevesinde ilgili kuruluşlar ile protokol yapan bankalar ve bu bankaların kartına sahip olan vatandaşlar bu uygulamadan yararlanabilecek. Ödemelere, SGK alacakları için, kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen 4. aydan, diğer kurum alacakları için ise kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen 3. aydan itibaren başlanacak. Babacan, “Alacağın aslını bugüne kadar enflasyon ile getirdik; bu rakam, peşin ödeme için uygulanacak rakam. İlk ay öderse borcu kapanır. Buna taksit yapmak istiyorsa, 6 taksitte yapılacak ödemeler için bu alacağı 1,05 katsayısı ile çarpıyoruz. 6 taksit demek 12 ay demek. 9 taksitte ödeme yapacaksa 1,07 katsayısı ile; 12 taksitte (2 yılda) ödeme yapacaksa 1,10 katsayısı, 18 taksitte (36 ay) ödemek isteyenlere ise borcu 1,15 ile çarpıyoruz. Peşin ödemek daha avantajlı olacak. Taksitlendirirken küçük katsayılarla peşin ödeme ile taksitle ödeme arasında adalet sağlamış oluyoruz” dedi.