Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Emin Zararsız, kapsam ve şartlar bakımından Cumhuriyet tarihinin en geniş ve en avantajlı borç yeniden yapılandırmasının parlamentoda bulunduğu ifade etti. Zararsız yaptığı açıklamada kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması kapsamında sigorta prim borçlarına ilişkin düzenlemenin nasıl uygulanacağına ilişkin bilgi verirken, yapılandırmaya yönelik eleştirileri yanıtladı.
Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından yeniden yapılandırmadan faydalanmak isteyenlerin 2 ay içinde kuruma yazılı olarak müracaat etmeleri gerektiği ifade eden Zararsız, müracaatın ardından kişilerin durumlarını inceleyeceklerini ve borç sahibinin de ödemeyi peşin mi, taksitle mi yapacağına karar vereceğini söyledi.
12, 24, 36 aylık taksitle ödeme seçenekleri bulunduğuna işaret eden Zararsız, peşin ödemede borç aslının ait olduğu dönemden alınarak TEFE ve TÜFE oranları doğrultusunda bugüne getirileceğini, cezaların ise tamamının silineceğini belirtti. Zararsız, hesaplanan borcun taksitler halinde ödenmek istenmesi durumunda da yüzde 5, 7 ve 10 gibi ilavelerle ödeme miktarlarının belirleneceğini dile getirdi.
Kredi imkanları
Kanun tasarısının yasalaşmasıyla bankalarla görüşmeler yapacaklarını anlatan Zararsız, şöyle konuştu:
”Yeniden yapılandırmadan yararlanacaklar, isterlerse bankalardan çekecekleri krediyi peşin olarak bize vermek suretiyle borçlarını defaten ödeyebilecek. Tabi bu tamamen kişilerin isteğine bağlı, bunu zorlayıcı olarak yapmak doğru olmaz. Kişiler isterlerse kredi kartlarıyla da borçlarını bize ödeyebilecekler. Kişiler bunun hesabını kendileri yapacaklar. Bize vadeli ödemek suretiyle ilave edilecek rakamla, kredi kartıyla ödemesi halinde ilave ödeyeceği rakamı kişi kendi değerlendirecek.”
Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması konusunda SGK açısından özel bir durum olduğuna dikkati çeken Zararsız, şunları kaydetti:
”2008 yılındaki yeniden yapılandırma kapsamında borçlarını ödüyorken bir veya iki taksitini ödeyemediği için yapılandırması bozulup, durumları tekrar eski haline dönenler bakımından da kanunda bir fırsat veriliyor. Bu kişiler dilerse eski 2008’deki yapılandırmayı ihya edebilir. Mesela sadece 2 tane taksiti kalmış, bunları zamanında ödeyememiş, bu nedenle de yapılandırması bozulmuş olanlar bunu ihya etmek isterse yine bize müracaat edebilecek. Bozulan yapılandırmamın kalan taksitlerini ödeyerek borçlarımı bitirmek istiyorum diyebilecek. Bu şekilde önceki borçlarından kurtulabilecek.
Tabi şu var, ondan sonra halen borcu ödememe, prim ödememe şeklinde yeni bir borç biriktirmişse o ayrı bir olay. Bunun hesabını da kendisi yapacak. Çünkü 2008 yapılandırmasından sonra da borç oluşturmaya devam etmişse ancak bu yeni kanundaki imkandan yararlanabilecek. Borcunu ödeyemediği için 2008’in başına döndüğünden itibaren var olan borçlarıyla 2008’den sonra oluşturduğu borçları yeni şartlarla ödemenin mi avantajlı olduğunu, yoksa bir bölümünü 2008 ihyasıyla kalanını bu kanunla ödemenin mi avantajlı olduğunu kendileri hesap edecek.”
Kafaları karıştıran yorumlar
Geçmiş yıllara bakıldığında aynı anda devlete olan bütün borçları kapsama alan bir düzenlemenin olmadığına dikkati çeken Zararsız, şöyle konuştu:
”Geçmişteki yeniden yapılandırmalara bakıldığında sadece vergilerin, sadece primlerin ya da cezaların kapsama alındığını görüyoruz. Oysa şimdi, bu düzenleme, devlete karşı vatandaşın bütün borçlarını kapsama alıyor.
Öte yandan, avantaj bakımından da bir takım eleştiriler getirenler var. Özellikle prim yapılandırmasında ‘işte bundan önceki yüzde 85’ini siliyordu yüzde 15’ini ödetiyordu’ gibi şeyler var. Oysa bu düzenlemede sadece reel parayı ödeyecek kişiler. Örneğin 2005’te 100 liranın alım gücü neyse TEFE’yle TÜFE’yle bugüne getiriyorsunuz ve bugünkü değeri neye ulaşıyorsa onu ödüyorsunuz.
İnsanların kafalarını karıştırmak adına bir takım yorumlar yapılıyor. ‘2008 yapılandırmasında her türlü ferilerin yüzde 85’i peşin ödeme halinde silinmişti, yüzde 15’i ve anapara ödeniyordu deniliyor’. Orada faiz, gecikme cezası veya feri başka bir şey daha ödeniyordu. Şimdi hiçbir şey ödenmeyecek feri anlamda. Anapara neyse ve bugüne nasıl geliyorsa yapılan hesaplama sonucu bu ana para ödenecek.”