2013’te tasarrufun öne çıkacağından bahsetmiştik. Bankacılık sektörüne baktığımızda bu trende ters olarak geleneksel bankacılığın küçük birikimler için pahalı bir alternatif olmaya başladığını görüyoruz. Hesap işletim ücretleri, kredi kartı yıllık aidatları, hesap cüzdanı, hesap özeti gönderim ücretleri, ATM’den kartsız para yatırma ücretleri, dosya masrafları, erken kapatma ücretleri vb. birçok masraf var. Bunun en uç örneğini geçen sene mart ayında sizlerle paylaşmıştık, bir banka müşterilerine kredi kartı ödemelerini bankanın kendi şubesinden yaptığı için ücret yansıtmaya çalışmış sonra gelen tepkiler üzerinde bu uygulamadan vazgeçmişti.
Banka ile çalışmaya başlamak çok kolaydır. Kararınızı bir kere verdikten sonra gider bir banka şubesine genel bir bankacılık işlem sözleşmesi imzalarsınız, biraz sonra bakmışsınız size istediğiniz istemediğiniz birçok ürünü tanımlamışlar veya tanımlama çabası içindeler. Ardından kendinizi sözleşme imzalamadan önce size hiç bahsedilmemiş birçok ücret ve masrafın iptali için uğraşıyor bulursunuz.
Banka ile çalışmaya başlamak ne kadar kolaysa, memnun kalmadığınız bankayla ilişiği kesmek de o kadar zordur. İnanmayabilirsiniz ama hemen her bankada bu yönde karar vermiş müşterileri yeniden kazanmak için özel eğitimli personeller vardır. Kararınızdan caydırmak için size teklifler sunarlar.
İşte yukarıda saydığımız nedenlerle bir bankayla çalışma kararını vermeden önce, bankanın masraf ve ücret politikası hakkında önceden fikir sahibi olmanızı ve çalışma kararınızı bu bilgilerin ışığında vermenizi öneririz. Bir banka ile çalışmaya başlamadan önce bilgi sahibi olunması gereken masrafları sizler için sıraladık:
Hesap işletim ücreti
Hesap işletim ücreti Türk tüketicisinin en çok şikayet ettiği konuların başında geliyor. Bir kaç katılım bankası hariç Türkiye sınırları içinde hesap işletim ücreti yansıtmayan banka yok diyebiliriz. Geride bıraktığımız yıl içinde hesap işletim ücretleri üstüne yaptığımız çalışmada, bu masraf kalemi altında yıllık 100 TL’ye varan ücretler yansıtıldığını gördük.
Bu yüzden çalışmayı düşündüğünüz banka yetkilisine hesap işletim ücretinin ne kadar olduğu, hangi dönemlerde çekildiği ve muafiyet için ne yapmanız gerektiğini sorup cevapları net olarak alın.
Bankalar hesap işletim ücretlerini yıl içinde farklı şekillerde müşteri hesaplarına yansıtıyorlar. Bazı bankalar etkisini küçük tutmak için aylık yansıtırken, bazı bankalar üç aylık, bazıları ise altı aylık dönemlerde yansıtıyorlar. Günümüzde hesap işletim ücretinden kaçınmak için ya ilgili hesabın maaş hesabı olarak tanımlanmış olması, ya da ilgili hesaba en az iki fatura için otomatik ödeme talimatı vermek ve aktif olarak kullanmak gerekiyor.
Para transferleri
Günümüzde para transferleri tüketicilerin en sık kullandığı bankacılık işlemlerinde başı çekiyor. Şubeden yapılan işlerin yanısıra birçok banka artık internet şubesinden ve hatta cep şubelerinden yapılan EFT ve havale gibi işlemlerden ücret alıyor. Bir banka ile çalışmadan önce bu işlemlerin kanallara göre maliyetlerinin ve işlem saatlerinin ne olduğunu, işlem saatine göre farklı ücretler yansıtılıp yansıtılmadığını öğrenin.
Kredi kart yıllık ücreti
Kredi kartı yıllık aidatı da hesap işletim ücreti gibi bankaların aksine bir yasal düzenleme çıkmadıkça müşterilere yansıtmaktan vaz geçmeyecekleri kalemlerden. Garanti, Yapı Kredi, Akbank ve İş Bankası hariç birçok banka verdikleri kredi kartlarında ilk yıl için kredi kartı ücreti talep etmiyor. Ancak bu durumun, takip eden yıllarda bankanın ücret talep etme hakkından feragat edeceği anlamına gelmediğinin farkında olmalısınız. Özellikle aktif olan, nakit avans çeken, taksit kullanan kart sahiplerinden ücret isteyeceklerdir. Yakın zamandan Paraf Card‘ı örnek verelim; lansman reklamlarında net olarak kart ücreti olmadığının altı çizilen Halkbank Paraf Card cephesinde bir değişiklik var. Paraf Card sahiplerinden sadece kartın verildiği ilk sene için bir ücret alınmayacak, takip eden yıllarda kart tipine göre kart ücreti yansıtılmaya başlanacak. Konuyla ilgili bizim tavsiyemiz, ilgili banka temsilcisi kredi kartı için sizden ücret alınmayacak dese bile inanmayın. Bir sene sonra kartınıza ücret yansıtıldığında ilgili kişiyi bulmanız mümkün olmayacağından, size söyleneni teyit edemeyip haklı itirazınızı kanıtlamanız mümkün olmayacaktır.
Başka banka ATM kullanım ücreti
Türkiye’nin tüm ATM’leri bundan yıllar önce birleşti. Yani kredi veya banka kartı sahipleri başka bankaların ATM’leri üzerinden bakiye sorgulama ve para çekme işlemleri yapabiliyorlar. Ancak bu işlemlerin müşterinin cebinden çıkan bir bedeli var. Çalışmayı düşündüğünüz bankanın ATM sayısının yetersiz olması durumunda, kendi paranızı başka banka ATM’sinden çekmek için para vermek zorunda kalabilirsiniz. Çevrenizde aday bankanın ATM’sinin olup olmadığını ve bu işlemlerden ne kadar ücret yansıtıldığını önceden mutlaka öğrenin.
O masraf alınacak arkadaş!
Yukarıda bahsettiğimiz bu ücretler en bariz ve tüketicilerin en sık karşılaştıkları masraf kalemleri. Bir de çok sık rastlanmayan, ancak en az bunlar kadar can yakan ücret ve masraflar da var: Hesap işletim ücreti tahsil edilen hesapların cüzdan masrafları, ATM’den kartsız para yatırma, müşteriye gönderilen bilgi SMS’leri, KMH hesap özetlerinin posta ücretleri, bir seferde aklımıza gelenler…
Unutmayın, söz uçar yazı kalır. Bu tür ücretleri bankalara müşterileriyle karşılıklı imzaladıkları sözleşmelere dayanarak tahsil ederler. Sözleşmede aksine bir madde yoksa, o ücreti şimdi olmasa bile bir dönem sizden tahsil etmeyi planlıyorlardır. Bu sebeple yeni bir banka ile çalışmaya başlamak için özellikle yukarıda bahsettiğimiz ücret ve masraflar hakkında bilgi sahibi olun ve bu bilgileri size verilen sözleşme üzerinden teyit etmeye çalışın.