Son 15 senede toplumumuzda birikim alışkanlıkları çok geriledi. Oysa birikim, bir hayat boyu sürdürülmesi gereken bir disiplindir. Birikimin etkin yapılabilmesi için bir amacı olmalıdır. İnsan hayatında amaçlar zaman ve dönemlere göre değişim gösterir. Birikim sabit kalmak üzere, amaçlarınızı hayatınızın çeşitli dönemlerinde revize ederek kenara para koymanız en sağlıklısıdır.
Birikim özgürlüktür
Birikim yapmak gerekir, çünkü birikim sahibi olmak kişiye özgürlük verir. Birikimsiz bir yaşam seçip bu yönde ilerlemeniz durumunda çok kısa sürede kendinizi maaş gününe bağımlı hale gelmiş bulursunuz. Her ay hesabınıza düzenli yatan para olmadan yaşayamayacağınıza inanmaya başlar ve kendinizi işinizin gereklerinin hayatınızı kontrol etmesine izin vermiş olarak bulursunuz.
Hele bir de ihtiyaç kredisi, kredi kartı gibi ürünleri bir kaldıraç gibi kullanıp, normalde sahip olmanız gereken hayat tarzının üzerine çıktıysanız, birikim yapmak yerine kazandıklarınızın önemli bir kısmını faiz olarak bankalara ödüyorsunuz demektir.
Bir gün siz de işsiz kalabilirsiniz
Birikim yapmanız gerekir, çünkü hiç bir geliriniz olmadan en az 6 ay geçinebileceğiniz bir miktar paranızın olması hayati önem taşır. Bu profesyonel hayatın olmazsa olmazları arasında bir kuraldır, zira çalışanın öyle bir niyeti olmasa da işverenin çalışanı ile yollarını ayırması her zaman mümkündür. Sahip olduğunuz birikim kadar yüksek olursa, kendinizi o kadar güvende ve özgür hissedersiniz.
İşsizlik sigortası ilk bakışta yukarıda paylaştığımız risk için ideal bir koruma sağlıyor izlenimi doğursa da, pratik uygulamalarında özel işsizlik sigortalarının İŞKUR işsizlik sigortasının tamamlayıcısı olarak kurgulandığını unutmayın. Yani işten çıkartılırken imzaladığınız evraklar nedeniyle İŞKUR’a başvuramıyorsanız, özel işsizlik sigortasından da faydalanamazsınız. Bu konuyu daha önce yaptığımız bir röportajda dile getirip çok net bir yanıt almıştık.
Birikimi yatırıma yöneltin
Birikimin devamlılık arz etmesi gerçeğini kabul edip ona göre yaşamaya ve kenara para ayırmaya başladığınızda, birikimlerinizi nasıl değerlendirmeniz gerektiğine dair bazı seçimlerde bulunmanız gerekir. Bu seçimleri yaparken mümkünse vade konusunda esnek, belirli vergi avantajına sahip tercihler arasında seçim yapmanız mantıklı olacaktır.
Amacınız düzenli birikim yapabilmek ise bireysel emeklilik (BES) sizin bir alternatif olabilir. Ancak BES’in adından da anlaşılabileceği gibi uzun süreli, sabır isteyen bir yatırım aracı olduğunu unutmayın. Meşhur %25’lik devlet katkı payına rağmen erken çıkış durumundaki kesintiler olacağını unutmayın. Verimli bir BES’te minimum 10 sene kesintisiz birikim yapmanız gerekir, biriken tutarı ve getirinin tamamını ancak 56 yaşında alırsanız.
Küçük birikimler için ise kenara ayırdığınız paranın masrafsız olması ve mümkünse tamamının değerlendirilmesi idealdir. Kredi kartı ile düzenli alım talimatı vermenin mümkün olduğu altın hesapları, yatırım fonları, birikimli mevduat hesapları, hatta İMKB 30’da yer alan bazı hisse senetleri bile alternatif olabilir. Sahip olduğunuz birikim tutarı belirli bir tutarı geçtikten sonra, büyük kısmını daha az riskli mevduat, hazine bonosu hatta gayrimenkul gibi alternatiflere kaydırabilirsiniz.
Borsa için önce bilinçlenin
Ülkemizde borsanın, yatırım aracından ziyade bir şans oyunu olarak algılandığı için hala spekülasyona açık ve önemli riskler içerdiğini unutmamak lazım. Hisse senedi ile birikim yapmak istiyorsanız şirketi çok dikkatli seçmelisiniz. Firmanın karlılık durumu, kar dağıtım politikaları, geçmişi, pazar payı, borsaya kote hisse senedi sayısı dikkat edilmesi gereken konulardan sadece birkaçı. Yine hisse senetlerinin işlem gördüğü borsaların sonsuza kadar yükselmeyeceğini de unutmamak gerekir. Hisse biriktirmeye girmek için zamanlama önemlidir. Borsanın tarihi zirveler yaşadığı bir dönemde bu işe başlamak yüksek maliyetler nedeniyle çok avantajlı olmayacaktır.
Otomobil yatırım değildir
Birikimin yatırıma çevrilmesinde hatırlanması gereken bir konu da, otomobil ve diğer benzeri yüksek bedelli dayanıklı tüketim mallarının bir yatırım aracı olmadığıdır. Özellikle sıfır araç alımında kontağı çevirdiğiniz anda araç %30 değer kaybeder. Kasko, vergi, benzin, bakım masrafları ile eğer geliriniz müsait değilse bırakın yatırımı, kendinize birikiminizi tüketen bir masraf kapısı açmış bulursunuz.
Birikim şart!
Ücretli kesimin hayatındaki en önemli gerçeklerden biri, yaş ilerledikçe ele geçen paranın ilerleyen yaşa paralel artmadığı, aksine azaldığıdır. Bunun istisnası olarak görebileceğiniz örneklere baktığınızda, bu kişilerin üst yöneticiler veya patronlar olduğunu görebilirsiniz. Bu kişilerin gelirlerinin hiç azımsanamayacak kısmının, zamanında birikimleriyle yaptıkları yatırımlardan geldiğini unutmayın.
Eğer uzun, mutlu ve özgür bir hayat yaşamak istiyorsanız disiplinli bir birikimi hayatınıza dahil etmeniz şarttır.