Editörün tavsiyesi: “Kredi Notu ve Risk Raporu için yeni adres Findeks.com” başlıklı yazımızı okumak için buraya tıklayın.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), halk arasında kara liste olarak da bilinen kayıtları, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda yapılan değişiklikle hayata geçirilen Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’ne aktardı. Bankaların özellikle tüketicilerden gelen kredi ve kredi kartı başvurularını değerlendirirken referans olarak başvurduğu bu veriler, bundan sonra TBB tarafından toplanıp bankalarla ve diğer finans kurumlarıyla paylaşılacak. Bu uygulama değişikliğinin belki de en önemli bacağı, kişilerin onay vermesi durumunda üçüncü kişilerin bu bilgilere ulaşabilmesine imkan veren risk raporu kısmı.
Risk Raporu ile kredi sicilinizi ve riskinizi öğrenin
Risk Merkezi, bankalardan topladığı tüketicilerin kredi, kredi kartı performans ve risk durumu hakkındaki bilgileri derleyip bir rapor halinde 5 TL karşılığında ilgili şahıslara sunabiliyor. Tüketiciler, sahip olduklar kredi sicil performans raporunu talep eden üçüncü şahıslarla paylaşarak bir çeşit referans olarak kullanabilecekler. Özellikle ticari ilişkilerde veya ev sahibi-kiracı ilişkilerinde zamanla sıklıkla kullanılacağını düşünüyoruz.
Merkez Bankası Kara Listesi ve KKB Sicili birleşiyor
Yeni düzenlemeyle, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) bağlı olarak faaliyet yürüten bankalar ve diğer finansal kuruluşlar, müşteri bilgilerini TBB’nin Risk Merkezi’ne iletecek, Risk Merkezi de finansal kuruluşlar ile bu bilgileri paylaşarak kurumların müşterileriyle ilgili karar vermelerine yardımcı olacak bir altyapı sunacak. Paylaşılan bilgilerin müşteri mahremiyetini bozmayan ve rekabet kuralları çerçevesinde olması esas kural.
Taktir edersiniz ki bu yeni oluşumda çok kapsamlı bir veriden bahsediyor olacağız. Yeni oluşum neticesinde ortaya önemli bir veri işleme, saklama, paylaşma, kapasite ve beceri ihtiyacı çıkıyor. Aslında bir meslek kuruluşu olan TBB, Risk Merkezi’nin oluşturulması ve yönetimi konusundaki ihtiyaçlarını Kredi Kayıt Bürosu’ndan (KBB) hizmet alarak karşılıyor. KBB’nin teknolojik altyapı hizmeti de verdiği Risk Merkezi, KBB’nin Ataşehir’deki binasında kuruldu.
Finansal sicil bilgileri 10 yıl geriye gidiyor
TBB Risk Merkezi, banka ve finansal kuruluşların müşterilerine ait kredi limit, kredi risk ve tasfiye olunacak alacaklar, protestolu senet, karşılıksız çek, ibrazında ödenen çek ve negatif nitelikli bireysel kredi bilgilerini topluyor. Daha sonra bu bilgileri sisteme üye banka, finans ve aracı kuruluşlarla paylaşacak.
Gerçek ve tüzel kişiler ise başvuru yapmaları halinde, kendileriyle ilgili 10 yıl geriyi giden finansal performans ve risk bilgilerini 4 farklı türde Risk Merkezi Raporu’ndan birini tercih ederek temin edebilecek. Finansal müşterinin yanlışlık olduğunu düşündüğü rapor bilgilerinin değiştirilmesi için ilgili bankaya başvuruda bulunup düzeltme talep etmeleri gerekiyor.
4 farklı türde Risk Raporu ise aşağıdaki gibi olacak:
– Kredi Limit, Kredi Risk, Tasfiye Olunacak Alacaklar Raporu,
– Çek Raporu
– Protestolu Senet Raporu
– Negatif Nitelikli Bireysel Krediler Raporu
Risk Raporu’nu gerçek veya tüzel kişilerin, TBB Risk Merkezi’nin adresine ve banka şube adreslerine şahsen, posta yoluyla ya da e-posta yoluyla başvuru yaparak alabilmeleri mümkün olacak. Gerçek kişiler her yıl için bir kez ücretsiz rapor alabilirken, bir takvim yılında birden fazla talepte bulunan gerçek kişiler ve tüzel kişiler için raporu teslim alma yöntemine göre aşağıdaki gibi ücretlendirilecek:
– Posta ile teslim: 17.25 TL
– E-posta ile gönderim: 5.18 TL
– Şahsen teslim alma: 5.00 TL
TBB Risk Merkezi’yle ilgili daha ayrıntılı bilgiyi TBB’nin hazırlamış olduğu aşağıdaki videodan öğrenebilirsiniz: