Tuketicifinansman.net’in 40 yaşını geride bırakmış tek yazarı olarak bu konuyu dile getirmek bana düştü. Yaşayıp gördüğüm için “kesin bilgi!” olarak söylüyorum; 40 yaş bir tüketicinin hayatında bir dönüm noktasıdır. Bu dönüm noktasından sonra bireylerin finansman tercih ve alışkanlıklarına dikkat etmeleri gerekir. Harekete geçmeniz gerekeni gereken birçok konu var ve bugünkü yazımızda bunlardan birkaçına değinmek istiyorum.
Bütçe yapmak
Profesyonel yaşamda olduğu gibi kişisel yaşamda da bütçe yapmak kritik önem taşır. Bütçe gelirleri ve giderleri ortaya koyup, belli hedefler ve ihtiyaçlar doğrultusunda harcama yaparken bu hedeflere uygun ilerlemenizi sağlar. Bütçe yaparken birikim esastır. Eğer aileden büyük varlık sahibi değilseniz, hayatta sahip olacağınız her şey çalışarak ve bu çalışma karşılığı hayatınız boyunca edineceğiniz gelirlerinizden artıracağınız paralarla elde edebilirsiniz. Bütçe yapmaya genç yaşta başlamak gerekir. Ama eğer bu zamana kadar yapmadıysanız, özellikle 40 yaşından sonra günlük olarak yaşamak yerine, gelecekle ilgili hedeflerinize uygun bütçe yapıp buna sadık kalmanız gerekir. Unutmayın, bu yaştan sonra gelecek artık daha da yakındır.
Gayrimenkul sahipliği
İnsanın barınma ihtiyacı, ihtiyaçlar hiyerarşisinde üst sıralarda yer alır. 40 yaşına geldiğinizde, barınma ihtiyacına yönelik gayrimenkul sahipliğine yönelik harekete geçmenizde fayda var. Bu süre içinde bir eviniz olmasa da konut kredisiyle bir ev alabileceğiniz peşinat ve biraz daha fazlasına sahip olmanız gerekir. Kira geçici bir çözümdür ve kira ödemeleriniz sadece ve sadece ilgili dönem için barınma ihtiyacınızı sağlayacaktır. İnsanlar yaşlandıkça gelirlerinin azalacağı gerçeğini bilerek, ilerki yaşlarda barınma ihtiyaçlarını karşılayacak bir yatırım yapmalıdırlar.
Kredi kartı borcu ile yaşamak
Kredi kartı bir ödeme aracıdır. Eğer düzenli olarak kredi kartınıza faiz ödüyorsanız; kredi kartınızı yanlış ve amacı dışında kullanıyorsunuz, ayağınızı yorganınıza göre uzatmıyorsunuz demektir. Sahip olduğunuz gelirinize uygun yaşamak yerine kredi kartının ek fayda olarak sağladığı finansal kaldıracı, normalde sahip olmadığınız bir yaşam standardını sürdürmek için kullanıyorsunuz demektir. Özellikle 40 yaşından sonra yaşam tarzının böyle bir finansman yöntemiyle sürdürülmesi mümkün değildir. Yaşam tarzınızı yükseltmek için bir ödeme aracının ek özelliklerini değil, tasarruf ve birikimin devamlı olduğu, birikimin belli tutarlara ulaştıktan sonra risk algınıza uygun bir yatırıma yönlendirildiği bir yol izlemeniz gerekir. Eğer düzenli olarak kredi kartı borcunuzda faiz kalemleriyle karşılaşıyorsanız, bu borçlanma stratejisini sonlandıracak bir planı hızla harekete geçirerek borçtan kurtulmanız gerekir. Gerekirse bir süre kredi kartı kullanmayı bırakın.
Sağlık sigortası
Yaş ilerledikçe, tercih edilen yaşam tarzının ve alışkanlıkların da etkisiyle insanlar sağlık sorunları yaşamaya başlarlar. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlanan imkanlar bu açıdan çoğu zaman yeterli olmuyor. Bu da tamamlayıcı bir sağlık sigortası ihtiyacı doğurur. Ancak yıllar geçtikçe tüketiciler için sağlık sigortası yaptırmak veya sigortanın kapsamını genişletmek zorlaşır. Bu nedenle 40 yaşından sonra SGK’dan hizmet alıyor olsanız dahi ömür boyu yenileme garantisi almaya dikkat etmelisiniz. Bunun için sadece yatarak tedavi teminatı içerek bir sigorta başlangıç için yeterli olacaktır. Poliçeyi yaptırmadan önce sağlık sigortası teminatını verecek şirketin ömür boyu yenileme garantisini hangi şartlarda verdiğini öğrenerek ona göre kullanın.
Emeklilik planları için geç kalmayın
Emeklilik için birikim yapmaya genç yaşta başlamalısınız. Ama geç kaldıysanız da üzülmeyin, 40 yaşından sonra da emeklilik döneminizi planlamak için şansınız var. Eğer BES düşünüyorsanız, teknik olarak hala vaktiniz vardır ama katılım payınızı 100 TL gibi düşük tutarlarla ile sınırlı tutarsanız, dönem sonunda alacağınız birikimden çok memnun kalmayacağınızı şimdiden bilin. Emeklilik günleriniz için tamamlayıcı bir BES yaptırmayı düşünüyorsanız, katkı payınızı %25’lik devlet katkısından en yüksek seviyede yararlanacak şekilde ayarlamanızı tavsiye ederiz. BES yaptırmak istemiyorsanız, alternatif olarak birikimli hayat sigortası yaptırmayı düşünebilirsiniz. Beklenmedik bir kazaya karşı yıllık brüt geliriniz kadar teminatlı bir ferdi kaza poliçesi de düşünebilirsiniz. Süreklilik açısından emeklilik döneminde kira gelirinden faydalanabileceğiniz bir yatırım sahibi olmak da emeklilik dönemi için en sürdürülebilir plandır.
Yatırımda risk tercihlerinizi gözden geçirin
40 yaşından sonra birçok şey zorlaşır. Buna yatırımlarda yapılan hataların telafisi de dahildir. Birikimlerinizi yatırımda değerlendirirken daha muhafazakar olmanız gerekir. Ağırlıklı olarak mevduat, devlet tahvili ve hazine bonosu gibi az riskli yatırım araçlarını denerken, riskli yatırım araçlarında fırsatları değerlendirirken birikimlerinizin tamamını kullanmaktan kaçının.
Acil durum fonu
Yaşınız ister 40 ister 22 olsun, ekonomik özgürlüğünüze sahipseniz gelirinizin bir kısmını işsizlik gibi acil durumlar için bir kenara ayırmalısınız. Bu tutar sizin tüm ihtiyaçlarınızı en az 3 – 4 ay karşılayacak kadar olmalıdır. 40 yaşın üzerinde bir kişinin 22 yaşında biriyle karşılaştırıldığında yeni bir iş bulması daha uzun süreceğinden ve mali yükümlülükleri daha fazla olacağından, acil durum fonlarının daha uzun süre yetecek tutarlarda olması gerekir. Böyle bir fona sahip olmak için de sürekli bir birikim disiplini içinde olmak gerekir.