1 Şubat 2014 itibariyle Türk tüketicisinin, parekendecisinin ve bankacılık sektörünün ezberinin bozulacağı bir döneme girdik. Hükümetin borçlanarak tüketimin önüne geçmeyi amaçladığı bu düzenlemelerde en çok bağımsız küçük esnaf ve kredi kartı kullananlar etkilenecek gibi gözüküyor…
Kredi kartıyla alışverişlerde 9 taksit sınırı
1999 yılında ilk çıkan taksitli kredi kartından (Finansbank Galaxy Card) bu yana taksit seçeneği tüketicilerin kart tercihini belirleyen en önemli etken olarak neredeyse her yıl karşımıza çıkıyor. Yeni düzenlemeler taksitli alışverişte sınırlamayı 9 aya indiriyor. Bu sınırlamaya taksit erteleme (öteleme) işlemleri de dahil olduğundan, hem erteleme hemde taksit sayısı kullanmak gibi bir seçenek artık söz konusu değil.
Cep telefonu, kontür ve kuyumcuda taksitli alışverişe son (?)
Yeni düzenlemeyle cep telefonu, kontür (dakika), kuyumcu, gıda, restoran ve akaryakıt gibi harcamalarda kredi kartına taksitli alışverişe izin verilmiyor. Ancak pratik teknoloji market zincirleri yasakların başladığı daha ilk günden minareyi kılıfa uydurmaya başlamış bile. Normal şartlarda yılbaşı, doğum günü sevgiler günü gibi özel günlerde satılması hedeflenen büyük teknoloji market zincirlerinde daha çok karşımıza çıkan hediye kartlar, cep telefonlarındaki taksit yasağını delmek için kullanılmaya başlandı bile. Taksit sınırı olan cep telefonu satışları telekominikasyon grubunda yapılırken, satın hediye kartları içerisine TL yüklenerek aksesuar gibi taksit sınırı olmayan başka bir grupta 9 taksitle satılıyor. Ardından taksitle alınan hediye kartından cep telefonu satışı gerçekleşiyor.
Bu uygulama tabi hediye kartı uygulaması olan büyük zincirlerde geçerli. Yani BDDK’nın bu düzenlemesi iyi düşünülmediği için büyük zincir teknoloji marketlerin lehine bir rekabet avantajı yaratmış durumda. Eğer siz bir GSM operatörüne bağlı satış noktası veya bir teknoloji market zinciri mağazası değilseniz, taksitle cep telefonu satışı yapabilmeniz için senet yapmanız gerekiyor.
GSM operatörleri ise 24 ay kontratlı satışlarla hattınızın faturasına taksitleri eşit eşit ekleyebiliyor. Söz konusu faturayı bir de kredi kartınıza otomatik ödemeye bağladınız mı iş bitiyor.
Kısacası sözde bağımsız bir kuruluş olması gereken BDDK, hükümetin direktiflerini yerine getirmek için sektörü dinlemeden harekete geçti ve bu BDDK’nın bu rekabete zarar veren ilk uygulaması da değil. Daha önce kredi kartı limitleriyle ilgili yaptığı sınırlayıcı düzenlemede yine rekabeti büyük bankalar leyhine sakatlamıştı.
Otomobil kredilerinde peşinat ve 48 ay vade sınırlaması
Trafiğe kayıtlı 17 milyonun üzerinde aracın olduğu ülkemizde borçlanarak araba almanın da önüne geçilmesi amacıyla bazı düzenlemeler geldi. Buna göre, taşıt kredilerinde kredi tutarının taşıtın değerine oranı, taşıtın nihai fatura değeri (50 bin TL ve altında olanlar için) yüzde 70’i (%30’u peşin ödemek gerekecek) geçmemesi şeklinde sınırlama geldi. Ayrıca alınan kredinin vadesi 48 ayı aşamayacak. Yani 5 senelik bir krediyle sıfır araba almak gibi planları olanlar varsa 1 Şubat itibariyle bir hayal oldu.
İhtiyaç kredisi vadelerinde sınırlama
Yine ihtiyaç kredilerinde 36 aylık bir vade sınırı belirlendi. Yani 1 Şubat 2014 sonrası “tüm borçlarımı kapatmak için bir kredi alayım, 5 sene vade ile azar azar ödeyeyim” planları yasal engellerle karşılaşacak.
Merkez Bankası, BDDK, SPK gibi “BAĞIMSIZ” kurumların, sorumlu oldukları sektörlerin dinamiklerini göz ardı ederek hükümetin talimatlarını yerine getirmeye çalışma çabalarının sonuçlarını ilk önce döviz kurlarında, sonra bağımsız küçük esnafın cirosunda ve bankalar arası rekabette görmeye başlayacağız. Tüketiciler kendilerine sunulan günü kurtaran çözümlerle hayat tarzlarını ve tüketim alışkanlıklarını değiştirmeden kısa bir süre daha idare edebilirler ama unutmayın; 2014 yılı harcamalarınızı gözden geçirmenizi ve yapabiliyorsanız tasarruf ettiğiniz her kuruşu birikimlerde değerlendirmeniz gereken bir yıl olacağını net olarak hepmizie gösterdi. Bu gerçek elinizi cüzdanınıza attığınız her an aklınızda olsun.