Visa Europe tarafından tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarını belirlemek amacıyla düzenlenen araştırmanın sonuçları açıklandı. Bir önceki sene İngiliz, Yunan ve Alman tüketicilerinin tercihleri hakkında bilgilerin yeraldığı rapor; bu sene Türkiye, Polonya, Yunanistan ve İngiltere’de (İngiltere Avrupa’da kredi kartının en yoğun şekilde kullanıldığı ülke olması nedeniyle her sene sabit) yapılmış. Araştırma bu ülkelerdeki 18 – 65+ yaş arası tüketicilerin gıda ve giyim alışverişi alışkanlıklarına odaklanıyor.
Araştırmada Türk tüketicisinin özellikle pazar günü öğleden sonra alışveriş yapmayı sevdiği, haftada bir kez gıda alışverişi yaptığı, kuyrukta beklemekten çok rahatsız olduğu gibi önemli! noktaların yanısıra, bu farklı ülkelerde bulunan tüketicilerin ödeme tercihlerine de değinilmiş.
Araştırmanın sonuçlarının bulunduğu dosyaya ulaşmak ve sonuçları kendimiz yorumlamak için biraz daha beklememiz gerekiyor, zira Visa’nın web sitesinde hala 2008 yılında yapılan araştırmaya ait sonuçlar var. Yapılan açıklama daha çok bir basın bülteni detayında olduğu için, elimizdeki bilgiler Visa‘nın cımbızla çekip yorumladığı detaylar. Bu detaylara göre, Türk tüketicilerin yaklaşık 1/3’ü (yüzde 32) alışverişlerinde kart kullanımını tercih ediyor. Araştırma, erkeklerin kadınlara oranla kredi kartlarını daha sık kullandıklarını ortaya koyuyor. Kadınların yüzde 29’u kredi kartı kullanırken, bu oran erkeklerde yüzde 33’a çıkıyor. Burada etkin bir çok faktör olabilir, örneğin Türkiye’deki çalışan nüfüsun içindeki kadınların erkeklere oranı. Yine Türkiye ekonomisi içerisinde önemli bir kalem olan kayıt dışı ekonomide yer alan tüketicilerin yurt içi tüketimdeki payının hala azımsanamayacak seviyede olması gibi faktörler de sayılabilir.
Türk tüketicilerin yüzde 60’ı halen en güvenilir ödeme aracının nakit olduğunu düşünüyor. Aynı araştırma verileri nakit ödemenin İngiltere’de “nesli tükenen” bir trend olduğuna da işaret ediyor. İngiltere’de araştırmaya katılanların yüzde 60’ı, Türklerin tam aksine, kart ile ödeme yapmayı tercih ederken, sadece yüzde 33’ü alışverişlerinde nakit kullanıyor.
Bu durumun sebebi, İngiltere ve Amerika gibi ülkelerde tüketicilerin alışverişleri ve fatura ödemeleri sırasında yoğun bir şekilde çek kullanımını tercih ediyor olmaları. Çek kullanımı ile karşılaştırıldığında kredi kartlarının bir çok kolaylık sağlaması nedeniyle, kullanımın ağrılıklı olarak kredi kartında olması kadar normal bir şey yok. Çek hesabının bakiyesini sık sık takip etmek ve yazılan çeklerin tutarı kadar bakiyenin hesapta bulunmasını sağlamak gerekirken; bir ay boyunca belli bir kredi kartı limiti dahilinde harcama yapmak, kredi kartı sliplerini saklamak suretiyle harcamaları kolayca takip edebilmek ve diğer işlem özellikleri de bir araya gelince, en yaygın ödeme aracı olan kredi kartının çekten daha popüler olması normal geliyor.
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ekonomilerde sirkulasyon (kullanımda olan paranın içindeki nakit payı) ekonomiler geliştikçe azalır. Bu oran azaldıkça kredi kartı kullanımının harcamalar içerisindeki payı da doğal olarak artacaktır. Yövmiye usulu para kazanan bir kişinin parasını elden alırken, gidip de harcamalarında kredi kartı kullanmasının ne kadar pratik olduğunu tartışmamıza gerek yok sanırız.
Bununla birlikte 2009 yılından itibaren çıkan bir kanunla, belli bir sayının üzerinde eleman çalıştıran işyerlerine, işçilerin maaşlarını bir banka aracılığı ile banka hesaplarına yatırma zorunluluğu getirildi. Bu zorunluluk ile beraber maaş ödemeleri banka hesabına yatan tüketicilerin sayısında yaşanan artışın; bankaların da bu potansiyeli görüp bununla ilgili organizasyona gitmeleri durumunda özellikle 2010’dan sonra hem kredi kartı, hem de banka kartı ile yapılan alışveriş oranlarında artışa sebep olmasını bekliyoruz.