Çevremize baktığımız zaman pek kişinin mevcut işinden memnun olmadığını görüyoruz. Amerika’da 2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre, halkın yüzde 70’i işinden memnun değil. Eğer siz de son dönemde iş ilanlarını gözden geçirmeye başladıysanız onlardan birisiniz demektir. Peki bir sonraki işinizde de aynı şeyi yaşamamak için ne yapmalısınız?
İlk adım çalışmayı düşündüğüniz şirketleri araştırmak olmalı. Bunu hem yeni işinizi kabul etmeden önce, hem maaş teklifinizi almadan önce, ve hatta mülakata gitmeden önce yapmış olmalısınız. İşinizin size uygun olup olmadığını bilmesi gereken kişi sizsiniz. Şimdi gelin bunu nasıl yapacağınıza bir bakalım:
İnsan Kaynakları’nı tanımakla başlayın
Bağlı olacağınız yöneticiyle tanışmadan bile önce, şirkette ilk iletişime geçeceğiniz çalışanlara bakarak, sizi nasıl bir şirketin beklediğini anlayabilirsiniz. Bunlar size teklifi geçen insan kaynakları (IK) yöneticisi veya danışmada bekleyen görevliler olabilir. Eğer insan IK bölümü işe alım sürecinde iyi organize olamamış, işi savsaklıyor veya iş tanımına sizden daha hakim değilse bunu ilk uyarı olarak kabul edebilirsiniz. IK’daki bu dağınıklık şirket genelinde geçerli olabilir. Bu da sizi mutlu bir çalışma ortamının beklemediğini işaret ediyor olabilir.
Yine de IK’daki bu sorun, bir sonraki mülakatınızı iptal edeceğiniz anlamına gelmemeli. Yöneticiniz olacak kişiyle iş tanımının üzerinden ayrıntılı bir şekilde geçin ve IK ile olan görüşmenizde kafanıza takılan bölümleri sorun.
Geçmişini araştırın
Bir iş görüşmesine gitmeden önce o şirket hakkında iyi bir araştırma yapmak gerekir. Böylece hem şirket kültürü hakkında bilgi öğrenmiş, hem de mülakat için hazırlık yapmış olursunuz. İş görüşmesinde kendinizi satabilmek çok önemlidir. Bunun için de müşterinizi çok iyi tanımalısınız. Müşterinin kim olduğunu, neyi nasıl yaptığını öğrenmelisiniz.
Bu araştırma size şirketin kurumsal yapısı hakkında önemli ipuçları verecektir. Şirketin web sitesine girin ve şu noktalara dikkat edin: Kullanılan dil çok resmi veya eğlenceli mi? Şirket çalışanlarının fotoğrafları genelde belli bir dini inanışa mı işaret ediyor? Kariyer sayfalarında şirket çalışanlarına sunulan olanaklardan ve şirketin ne yaptığından bahsediliyor mu? Hakkımızda sayfası iyi hazırlanmış mı?
Şirketin web sitesine ek olarak google’da çıkan haberlere ve basın bültenlerine de göz atmalısınız. Böylece şirketin ortaklık yapısı, katılmış olduğunu ihaleler, almış olduğu cezalar veya katıldığı projeler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Ön ziyaret yapın
Kimin için güzelce giyinip, kendinize çeki düzen verdiğinizi öğrenmek için mülakat gününü beklemenize gerek yok. Standart bir iş gününde de görüşmeye gideceğiniz binayı ziyaret edebilirsiniz. Çalışanların giyimlerine ve davranış tarzlarına dikkat ederek fikir sahibi olmaya çalışın. Bunun cuma gününe denk gelmemesine dikkat edin, zira cuma günleri casual giyinme serbestliği olabilir.
Bu bilgiyi görüşmeye nasıl giyinerek gelmeniz gerektiğine karar verirken kullanabilirsiniz. Böylece aşırı resmi veya fazla rahat giyinme riskini bertaraf etmiş olursunuz.
Forumları ve sosyal medyayı tarayın
Mevcut çalışanların şirket hakkında ne düşündüklerini bilmek önemlidir. Özellikle ekşisözlük gibi kullanıcı yorumlarına yer veren sitelerde şirketler hakkında kritik bilgilere erişebilirsiniz. Linkedin gibi kariyer odaklı servisler de buna katkı sağlayabilir. Elbette yorum yapanların kimlikleri genellikle gizli olduğundan bu bilgilerin yüzde yüz doğru olduğuna güvenmemelisiniz.
Bu bilgileri şirketin çalışma şartlarını anlamak için kullanabilirsiniz. Örneğin haftasonu mesaisinden şikayet ediliyor olabilir. Bu durumda iş görüşmesinde IK yetkilisine çalışma gün ve saatlerini sorarak fazla mesai söylentisinin ne kadar gerçek olduğunu anlayabilirsiniz.
İş arkadaşlarınızı inceleyin
Mülakata gittiğiniz gün, görüşmeyi yapacağınız odaya doğru giderken ofisteki potansiyel iş arkadaşlarınızına hızlıca bir göz atın. İş ortamını anlamaya çalışın. Herkes çok sessiz bir şekilde mi çalışıyor? Yoksa hiç bitmeyen bir uğultu mu var? Sizin karakteriniz bu ikisinden birinde çalışmaya daha uygun olabilir. Bunun cevabı büyük ihtimalle sıradan bir iş gününün de bu şekilde geçtiğinin göstergesidir.
Çalışanların masaları da önemli bir gösterge olabilir. Masalarda kişisel eşyaların, örneğin fotoğrafların olup olmadığına bakın. Eğer yoksa, bu çalışanların iş ortamını sevmedikleri anlamına gelebilir. Eğer masalar fazla dağınıksa, çalışanlar fazla mesaiden dolayı bunları toplamaya zaman bulamıyor olabilir.
Kim daha çok konuşuyor?
İş görüşmesinde konuşmanın nasıl geçtiğine çok dikkat edin. Bu ister IK yetkilisi, isterse gelecekteki yöneticiniz olsun. Kendinizi görüşme sırasında daha çok dinleyen pozisyonda buluyor olabilirsiniz. Karşınızdaki kişi dinlemek yerine daha çok konuşuyor, soru soruyor ve görüşmeyi istediği şekilde yön veriyor olabilir. Bu, şirketteki günlük operasyonun nasıl işlediğini gösteriyor olabilir. Yöneticiniz kontrolcü bir kişilikse, bu, çalışanlarına söz hakkı vermiyor anlamına gelebilir.
Siz de sorun
Masanın mülakat yapılan kişi tarafında oturuyor olmanız, soruları hep sizin cevaplayacağınız anlamına gelmiyor. Kurum kültürünü daya iyi anlamak için sorular sorabilirsiniz. Bu bir sorguya çekme değil, tersine bir taktiktir.
İki tip soru vardır, açık uçlu ve kapalı uçlu sorular. Açık uçlu soruların cevapları doğru ya da yanlış olacak diye bir kural yoktur, ancak işle ilgili beklentilerinize cevap bulabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse: Şirketin önümüzdeki 5 yıl hedefleri neler? Önümüzdeki yıl bu pozisyonun başarı kriterleri ne olacak? Bu pozisyonda çalışmaya başladıktan sonra şirket içinde nasıl yükselebilirim?
Kapalı uçlu soruların ise tek bir cevabı vardır. Alacağınız cevap siyah veya beyaz kadar nettir: İşin başlangıç tarihi ne zaman? Kaç kişiye raporlayacağım? Bu yeni bir pozisyon mu, yoksa başka birinin yerine mi geçiyorum?
İşaretleri değerlendirin
Buraya kadar yaptığınız tüm araştırmayı gözden geçirin. Buradaki çıkan bilgilerin çoğu kişisel tercihlerinizi etkileyecek. Esnek çalışma saatlerini mi yoksa daha çok iş ziyaretinin olduğu bir pozisyonu mu tercih edeceğiniz size kalmış. Sizi mutlu edecek işin hangisi olduğunu bilmeli ve çok fazla taviz vermemeye dikkat etmelisiniz. Örneğin kendi başınıza çalışmayı ve kendini yönetmeyi seven bir tipseniz, yöneticinizin burnunun dibinde çalışmak sizi mutsuz edecektir. Eğer primle motive olan bir satışçıysanız, performanslarına aldırmadan herkese aynı tutarda maaş ödeyen bir şirket size göre değil demektir.
İş arayan bir kişi önceliklerini ve onu motive eden şeyleri iyi bilmelidir. Unutmayın ki işinizde evdekinden daha çok zaman geçiriyorsunuz. Bu yüzden işinizde mutlu olursanız, bu genel hayatınıza olumlu yansıyacaktır.