Bir kişinin gelirinin yüksek olması, onun varlıklı olduğu anlamına gelmez. Diğer insanlar gibi çok para kazanan kişilerin de aslında önünde üç seçenek vardır: Harcamak, biriktirmek ve yatırım yapmak. Giderler, gelirleri aştığı zaman para biriktirmek ve yatırım yapmak mümkün değildir. Eğer siz de iyi para kazanan fakat hiç para biriktiremeyen biriyseniz merak etmeyin, çözümü var..
Öncelikle şunu belirtmek gerek, ele geçen paranın hepsini harcamak belirli bir gelir grubuna ait bir davranış şekli değil. Eğer finansal okuryazar değilseniz ve para biriktirme disiplininiz yoksa, ne kadar maaş alıyor olursanız olun para biriktiremezsiniz. Aylık geliri binlerce lira olan doktorların ve hatta finans sektöründe çalışan, yani işi “para” olan kişilerin iş hayatında geçirdikleri bir kaç sene sonunda hiç para biriktiremediklerini görüyorum.
Finansal okuryazarlık nedir ki?
Burada sanırım yukarıda kullandığım “Finansal Okuryazarlık” kavramını açıklamakta fayda var. Bu sitede yazdığımdan ve geçmiş bankacılık tecrübemden haberi olan tanıdıklarımdan seneler için şöyle soruları çok duydum:
– X lira maaşım var, altın mı alsam?
– Elime 1000 dolar para geçti, bunu faize mi yatırayım? Dolar mı alayım?
– Bütün maaşımı harcıyorum, ev kredisine girsem de mecburen maaşımdan kesilse?
– Paramı ay başında sana vereyim, sen benim için borsaya yatır.
– Biriktiremiyorum, bari bir taksitle araba alayım, hem yatırım(!) olmuş olur (gider sıfır araba alır, kontrağı çevirdiği anda yüzde 25 değer kaybeder)
Finansal okuryazarlık; günlük hayatta, kişinin para kullanımı ve yönetimini bilgiyle değerlendirebilmesi ve etkili karar vermesini sağlayan yeterlilik düzeyidir. Yukarıdaki sorularda olduğu gibi, bu bilgi düzeyi ne kadar düşükse, parayla olan ilişkiniz de o kadar kötü olacaktır.
Kısacası para biriktirmek veya yatırım yapmak istiyorsanız ilk yapmanız gereken şey kendinizi eğitmek olmalı. Faiz nedir, enflasyon nedir, altına yatırım yapılır mı, mortgage nedir, borsadan nasıl para kazanılır gibi soruların cevaplarını rahatlıkla internetten öğrebilirsiniz. Tek yapmanız gereken bunun için zaman ayırmak.
Bende para biriktirme disiplini yok
“Ben elimde para tutamıyorum abi, geleni harcıyorum, tüm maaşım kredi kartına gidiyor“. Sıkça duyduğum cümlelerden bir tanesi de bu. Biliyorum ki bunu söyleyen arkadaşım ben ne kadar “Disiplinli ol, bari her ay maaşının şu kadarını çek, vadeli hesaba koy, hiç olmazsa enflasyon yüzünden değer kaybetmesin” diye bir yerimi yırtsam da bunu yapmayacak. Hatta bir de kazandığı onca paraya, rağmen kredi kartı borcunu zamanında yatırmayı unutup faiz ödeyecek.
Aslında gelen paranın hemen harcanmasında kredi kartının rolü çok büyük, çünkü bankada hiç para çekmeden ay sonuna kadar para harcamımıza izin veriyor. Ay sonunda bir bakmışız ki taksitler birikmiş, limit aşılmış, önceki aya ait ödenmemiş borçtan gelen faiz iyice şişmiş. Şimdi gel de para biriktir!
“Her ay bir çeyrek altın al, dolar al dursun bir kenarda, kumbara al bozuklukları koy” gibi öneriler bile gerçekleştirmesi çok kolay olmalarına rağmen birikim motivasyonu ve disiplin isterler.
Kredi kartıyla para biriktirmek
Tam bu noktada biriktirme disiplini olmayan veya bankadaki hesabından para çekip yatırıma yönlendirmeyen kişiler için kredi kartı aslında bir çözüm olabilir!
Bankanıza vereceğiniz talimatla, her ay belirli bir miktar aynı bir alışveriş gibi otomatik olarak kredi kartınızdan kesilir ve siz hiç birşey yapmadan birikim hesabınıza aktarılabilir. Bunun için tek yapmanız gereken bir seferliğine şubeye gidip hesap açtırmak ve kredi kartınızdan ödeme talimatı vermek. Bunu yapabileceğiniz bazı bankalar ve yatırım ürünleri şunlar:
Birikim hesapları
1. Garanti – Harcadıkça Biriktiren Hesap : Harcadıkça Biriktiren hesap ile kredi kartı harcamalarınız üzerinden her ay belirlediğiniz oranda birikimi, Gelecek Hesabınız veya Hedefli Biriktiren Hesabınızda değerlendirebilirsiniz. Birikim tutarınızı kredi kart ekstresinden takip eder, kolayca ödersiniz. Harcadıkça Biriktiren birikim tutarını %1, %5 veya %10 olarak belirleyebilirsiniz. Ayrıca, maksimum birikim tutarı tanımlayarak kartınızdan aktarılacak tutar için üst sınır belirleyebilirsiniz.
2. ING – Biriktiren Turuncu Hesap : Vadesiz hesabınızdan veya ING kredi kartınızdan düzenli birikim talimatı vererek, ING Turuncu Hesap’ta düzenli birikim yapabilirsiniz. ING Bonus Card ve ING Pegasus Plus Kart’tan verilen talimatlarda belirlenen tutar minimum ödeme tutarına eklenir ve kredi kartınının son ödeme tarihinde ING Turuncu Hesap’a aktarılır.
3. Akbank – Esnek Birikim Hesabı : Esnek Birikim Hesabı, ister kredi kartınızdan veya hesabınızdan vereceğiniz bir talimat ile düzenli birikim yapmanızı sağlar. Kredi kartından verdiğiniz talimatlar, bir ücret veya faiz talep edilmeden kredi kartının son ödeme tarihinde Esnek Birikim Hesabı’nda değerlenmeye başlar.
4. Denizbank – Mevduat Biriken Hesap : Hesabınızdan veya kredi kartından vereceğiniz talimat ile uzun vadede düzenli yatırım yapabilirsiniz. Mevduat Biriken Hesap TL,USD,EUR döviz cinslerinde açılabilir.
5. Finansbank – Biriktiren Hesap : Biriktiren Hesap’a, her ay bir miktar para yatırırsınız ve bu para sizin seçtiğiniz bir yatırım aracında değer kazanır. Aylık ödemelerinizi, herhangi bir Finansbank hesabınızı kullanarak ya da CardFinansınız ile hiçbir komisyon ödemeden yapabilirsiniz.
Altın hesapları
1. Garanti – Birikimli Altın Hesabı : Birikimli Altın Hesabı’nın düzenli ödeme seçeneği ile güvenli bir şekilde altın cinsinden birikim yapabilirsiniz. Birikimli Altın Hesabı’nıza Vadesiz TL ya da USD Hesabı’nızdan ya da herhangi bir Garanti Bankası kredi kartınızdan otomatik ödeme yaparak düzenli altın biriktirebilirsiniz.
2. ING – Altın Biriktiren Hesap : ING Altın Biriktiren Hesap ile ING Kredi Kart’ınızdan ya da vadesiz hesabınızdan talimat vererek güvenle birikim yapabilirsiniz. ING kedi kartınızdan aylık birikim yapmak istediğiniz tutar, ekstrenizde asgari ödeme tutarına eklenir ve asgari ödeme yapıldığı zaman ING Vadesiz Altın Hesap’ınıza grama çevrilerek geçer.
3. TEB – Damla Altın Hesabı: Damla Altın Hesabı, bütçenizden ayıracağınız ufak tutarlarla gram bazında altın tasarrufu yapmanızı sağlayan bir birikim hesabıdır. Açtıracağınız Damla Altın Hesabı ile birikimlerinizi aylık Vadeli Mevduat ile değerlendirebilirsiniz. Düzenli ödemelerinizi kredi kartınızla ödemeyi tercih edebilirsiniz.
4. Denizbank – Altın Biriken Hesap : Vadesiz TL-USD-EUR, vadesiz altın hesabınızdan veya kredi kartınızdan minimum 0,5 gram altından başlayan tutarlarla düzenli ödeme talimatı verebilirsiniz.
Talimatınız doğrultusunda hesabınızdan Altın Biriken Hesap’a otomatik ve düzenli olarak para yatırılır. Birikimlerinizi gram altın, çeyrek altın, yarım altın ve tam altın cinsinden de yapabilirsiniz.
5. Finansbank – Altın Biriktiren Hesap : Altın Biriktiren Hesap ile kredi kartınızdan veya vadesiz hesabınızdan sadece bir kere talimat vererek belirtmiş olduğunuz tutar kadar aylık olarak altın birikimi yapabilirsiniz.
Amaca ulaşmak için uygun yöntemi seçin
Yukarıda para biriktirmekte zorlananlar veya her ay tüm parasını kredi kartı borcu ödemek için harcayanlar için alternatif bir bakış açısı sunmaya çalıştık. Elbette para biriktirmek için bunlardan çok daha farklı yöntemler mevcut. Ancak ne olursa olsun temelde her zaman yapmanız gereken, giderlerinizin gelinizi aşmaması kuralına bağlı kalmaya çalışmak ve birikim yapmak için ilk adımı hemen atmak. Bunu hangi yöntemle yapabileceğiniz sizin kararınıza kalmış.