Covid-19 global pandemisi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bir çok bireyi ve küçük işletmeyi oldukça etkiledi. İşin ilginç yanı yetkililer tarafından yapılan açıklamalara ve planlamalara rağmen eskiden normal kabul ettiğimiz günlere dönmemize daha uzun süreler olduğu aşikar.
Bir çok hanede bu dönemde gelirlerde azalırken, elektirik, su, doğalgaz vb. gibi aboneliklerden kaynaklanan faturalar, sigorta, vergi, kredi taksitleri, kredi kartı geri ödemeleri gibi harcamalar karşımıza artarak çıkmaya devam ediyor. Bir çok bireyin ve küçük işletmenin bu dönemde karşılabileceği olası riskler ile ilgili güvence altına aldığı sigorta poliçesi bulunmadığına ve yenilerini yaptırmak için geç kalındığına göre ne yapmak lazım? Bugün bu konuya değineceğim.
Birikimlere odaklanın
Başarılı kişisel finansmanın birinci prensibi birikim yapmaktır. Söz konusu birikimi yaparken bir hedefiniz ve bütçeniz varsa daha etkili sonuçları daha kısa sürede alırsınız. Birikim yapabilmek için harcamalarınızın gelirinizin altında tutmanız gerekir. Özellikle içinde olduğumuz dönemde birikimlerinizi sizi yıl sonuna kadar idare edebilecek seviyeye getirecek şekilde dikkat edip harcamalarınızı ona göre azaltmaya çalışın. Ödemeniz gereken vergileri (Emlak, Kira Gelir, MTV vs) öderken bankaların sunduğu kredi kartı taksit kampanyalarından faydalanmaya çalışın.
Tasarruf Edin
İki ayı aşkın süredir evdeyiz. Bu sürede sahip olduğum kredi kartlarının ekstreleri en az iki defa kesildi. Harcamaları gözden geçirdiğimde market harcamalarının izolasyon öncesi döneme göre bir kaç misli arttığını görebiliyorum. Öte yandan sürekli evde olmamız nedeniyle neredeyse her haftasonu en az iki kere olmak üzere hafta içi de dahil dışarda yaptığımız yemek harcamalarından kurtulmuşuz. Bu iki kalemi karşılaştırdığımda dışarda yemeklerden yaptığımız tasarruflar sayesinde market harcamalarında yaşanan artışa rağmen bir tasarruf söz konusu. Bunu yaparken daha önce sizinle paylaştığımız bankalar tarafından açıklanan kredi kartı market kampanyalarından faydalanabilirsiniz.
Faturalar konusu da var. Evde geçirdiğiniz süre çok olunca hane içinde yapılan elektirik tüketimi de oldukça artıyor tabiyatıyla. Malesef içinde bulunduğumuz ortam evden çalışanların bu artan tüketimleri iş yerlerine yansıtmalarına izin vermiyor ama faturaları nakit ödemek yerine otomatik ödeme talimatı ile kredi kartına bağlayabilirsiniz. Benim bildiğim kadarıyla TEB ve CEPTETEB ve Enpara Kredi kartlarına kredi kartına otomatik fatura ödeme talimatı verip ödemeleri masrafsız olarak yapabiliyorsunuz. Üstlerik Enpara bu faturaları (ayda 3 adet 5000TL’ye kadar) taksitlendirme fırsatı da sunuyor. Yine banka kampanyalarını takip edip hesaba verilen otomatik ödeme talimatına nakit iade veya puan veren kampanyalardan faydalanabilirsiniz.
İnternet üzerinden alınan Netflix, Spotify gibi dijital platformlara talep oldukça arttı. Bu abonelikler için ücret iadesi yapan kampanyaları da unutmayın. Benim takip ettiğim kadarıyla Enpara, CepteTeb Kredi Kartı, Papara Cashback ve Vakıfbank aktif olarak devam eden kampanyası olan kurumlar. Papara hariç hepsi iadeyi belli şartlara bağlamış. Detaylar için iglili kampanya sayfasını incelemenizi öneririm. Paylaşma ekonomisinden faydalanarak bu platform aboneliklerinde üst paketleri yakın arkadaşlarınız ile ortak hesap kullanımında bu indirimlerden faydalanırsanız size ek bir fayda sağlayacaktır. Şu dönemde tekil bağlantı sunan platform aboneliklerinden kaçınmanız benim vereceğim başka bir tavsiye olacaktır.
Bankalara Olan Borçları Erteleme Seçeneği
İçinde bulunduğumuz dönemde bir çok banka mevcut müşterilerine “Temel İhtiyaç Kredisi” başlığı altında gıda, sağlık, kira, fatura ödemeleri gibi temel ihtiyaçlarının finansmanını sağlamak amacıyla, aylık %0,49 faiz oranı ile geri ödeme ertelemeli kampanyalar sunuyor. Kredi taksitleri ve kredi kartı geri ödemelerinde de dilekçe ile erteleme seçeneği bulunuyor. Bu tercihlerin bir faiz bedeli var tabi ama faiz oranları düzenli olarak indirildiğini de düşündüğünüzde bu seçenekleri erteleme sonucu elinizde kalan tutarları birikime para ayırmak şartı ile değerlendirmeyi düşünebilirsiniz.
Yatırım Tercihlerinde Muhafazakar Olun
Birikimi bir seviyeye getirdikten sonra birikimlerin hangi yatırım aracından değerlendirileceği konusu gelir. Burada amaç vergi stopa vs. gibi maliyetlerden kaçınmak olmalı ama bunu yaparken riski de minimize etmeniz gerekir. İçinde bulunduğumuz durumlar bazı yatırım araçlarında volatilite (dalgalanmaya) yol açıyor. Bu volatilite ile büyük kazançlar elde etmek mümkün ama aynı zamanda ters pozisyonda kalıp birikimlerinizin erimesine de yol açabilirsiniz. O yüzden özellikle bu dönemde mevcut yatırım stratejinizde büyük değişikliklere girmekten kaçınmalısınız. Yani mevduatta veya yatırım fonunda birikimlerinizi değerlendirirken Altın, döviz veya Bitcoin yükseliyor diye bu araçlara yatırımlarınızı kaydırmaktan kaçınının. Özellikle Temel İhtiyaç Kredisi veya kredi / kredi kartı borç geri ödemelerinizi ertelemeyi düşünüyorsanız.
Uzun ve zorlu bir dönem var önümüzde. Elimizden gelen hane gelirlerini tek çatı altında konsolide edip birikime yatırıma yönlendirmek. Yatırım stratejilerimizde radikal değişikliklerinden kaçınmak birinci öncelik olmalı.